Are You Leaving Already? / Skal dere ga allerede?

kritika objavljena na XXZ:

2019.

scenario i režija: Mona J. Hoel

uloge: Nicole Madeleine Aurdahl, Mattias Cantzler, Raymond Lorentzen, Kjersti Holmen, Rickard Kleven, Cheila Steen, Aracelly Reinoso

Mi smo kao vrsta skloni idealizacii sistema, recimo državnog. Tako ćemo sa divljenjem govoriti o skandinavskoj socijal-demokratiji, stepenu zaštite ljudskih prava, socijalnoj sigurnosti i spremnosti države da individui pruži drugu šansu. Ono što previđamo je da je svaki sistem manjkav i rupičast, da ga zato stalno treba popravljati i da svaki od njih zavisi od ljudskog faktora od najvišeg nivoa (jer su sve zapravo ljudi i osmislili), do nivoa onih koji to u praksi implementiraju i onih na koje se to u praksi implementira. Film norveške autorice Mone J. Hoel Are You Leaving Already? koji je prikazan na nedavno završenom Stockfish Film Festivalu, jednom od poslednjih održanih u fizičkoj, ne-web formi, može poslužiti kao studija slučaja o zavisnosti ljudskog bića od sistema, ali još i više od drugih ljudskih bića.

Elin (Aurdahl) je devojka u 20-im godinama čija je prošlost problematična (bila je u zatvoru), a sadašnjost ne nudi neke naročite izglede. Majka nikad nema vremena za nju, a otac ne želi da sa njom ima više od onoga što mora. On joj je na preporuku socijalne službe kupio derutni stan u centru Osla kako bi se u potpunosti rehabilitovala kroz samostalni život. Problem je što stan treba srediti, za šta socijalna pomoć koju prima nije dovoljna, pa Elin mora da potraži posao. Međutim, s njenom zatvorskom prošlošću i verovatno manjkom specifičnih radnih veština, nijedan poslodavac ne želi da rizikuje i zaposli je.

Sa druge strane, Raymond (Lorentzen) i Mattias (Cantzler) su dvojica molera sa severa zemlje koji su se u potrazi za poslom kombijem dovezli do Osla, pa se može reći da su tek za nijansu manje očajni od Elin. Njih dvojica deluju kao da su malo šašavi i ne naročito sposobni, ali ne može se reći da su loši momci, posebno u trenutku kada iz altruističkih namera prihvate škrtu ponudu Elininog oca da obave neophodne popravke u stanu. Uz njih i svoju novu drugaricu u čiju se plesnu trupu uključuje, Elin će pridobiti možda i ključni resurs za svoj samostalni život - prijatelje.

Mona J. Hoel je norveška predstavnica u pokretu Dogma 95 koji su pokrenuli danski sineasti, a njen film od pre 20 godina, Cabin Fever, jedan je od najtipičnijih predstavnika pokreta koji prati skoro sve tačke čuvenog manifesta. Za Are You Leaving Already? se takođe može reći da se relativno striktno pridržava Dogme, naročito na planu filmske estetike: neprofesionalni glumci, kamera iz ruke, što manje naknadnih montažnih rezova, bez veštačkog osvetljenja, bez muzike i sa minimalnom obradom zvuka. Međutim, sa odmakom od 25 godina od manifesta, a 20 od njegove vršne popularnosti među filmskim autorima, čini se da je sav taj stil u najmanju ruku preteran, da inducira naivnost i naglašava amaterizam, te da prevladava nad supstancom do te mere da je prosto devalvira. Are You Leaving Already? tako ostaje film plemenitih namera koji će nas podstaći da se oslonimo na druge ljude i da mi njima poslužimo kao oslonac i koji će možda učiniti da se na kraće staze osetimo bolje sami sa sobom i sa drugima u našem okruženju, ali će kao takav dopreti do ograničene količine fanova Dogme, dok će ostalima u priličnoj meri testirati strpljenje.

A Film a Week - I Dream of Singapore

previously published on Asian Movie Pulse

It is no secret that Singapore is one of the most desirable places to live on the Earth. The spirit of the city-state is quite international, the country is rich and secure in the terms of law and order, which makes the life there pleasant and predictable. Also, it is slowly becoming the largest business hub in South East Asia (partly due to uncertainty in Hong Kong) and is in constant need of work force, which makes it quite attractive to immigrant workers from South and South East Asia. However, there is always a flip side to it and the director Lei Yuan Bin exposes it in his documentary "I Dream of Singapore". After the world premiere at home turf (Singapore International Film Festival in November last year), the film premiered internationally at this year's edition of Berlinale in Panorama section.

The topic of the film is the fate of Bangladeshi workers that usually risked everything (and paid good money on the top of it) just to be able to work in Singapore, in order to earn more money and support their families back home. Due to their "transient worker" status, which is the norm, there is no chance of pinpointing their exact number, the estimates vary from 65.000 to 150.000 people. Most of them live in poor conditions (in basically furnished rooms in collective centres) and work in even poorer, usually doing the menial labour or risky construction work with little to no rights reserved to resident workers. The fact is that they are earning more money there than they would be able to in their home country, but with almost no benefits, in the legal "grey zone" and that they are facing police harassment and some racism and classism from the local population.

The story of the film is told from the perspective of Md. Feroz Al Mamun, an immigrant worker who suffered a severe work-related injury only to be denied the medical treatment, to be fired and deported home. Fortunately for him, Ethan Gao, the general manager of the NGO Transient Workers Count Too (TWC2), took his side personally and pleaded his case while providing him with accommodation and fighting the legal battle so Feroz could get the proper treatment. The film pretty much covers his recovery and way back home and culminates with the two friends' emotional parting.

The director Lei Yuan Bin does well to balance different types of perspective in his film, going from more general to more specific and personal one. However, the general perspective he takes, usually in the beginning of the film, while observing the life and the hardships of the mass of migrant workers is also quite profiled: the workers' immigrant experiences are shaping the filmmaker's gaze. The tourist places like Cloud Forest on the top of Marina Bay Sands hotel, for instance, is also shot, but always in the context of workers visiting it on their day off work, in order to take pictures and send them home, which is kind of obligatory. In the contrast to that, their less than glamorous rooms and residential complexes also end up in frame, along with street life, depicting another type of experience, completely different from the "dream" part of the title.

There is also a piece of fine irony in the scene of Muslim prayer in an improvised "mosque", with a focus on the slogan on the white T-Shirt, stating "I Heart Singapore". That kind of love is, unfortunately, one-sided. The contrasts between Singapore and Dhaka, the capital of Bangladesh, seem very sharp at first, and Lei Yuan Bin arranges it that way on purpose, but for the worker, Feroz or someone like him, the only difference that remains is the different standard of life, while the essential hardship of hard labour and no legal protection remains basically the same.

Relying on the beautiful, evocative and moody cinematography and meditative editing by Wan Ping Looi, Lei succeeds to create a different type of documentary, highlighting its poetic qualities than its political urgency. However, "I Dream of Singapore" remains a socially charged piece of documentary filmmaking and paints an impressionist picture of the other side of the dream of a better life. It is an important film, as well as a good one.

The Platform / El hoyo

kritika objavljena na XXZ

2019.

režija: Galder Gaztelu-Urrutia

scenario: David Desola, Pedro Rivero

uloge: Ivan Massagué, Zorion Eguileor, Antonia San Juan, Emilio Buale, Alexandra Masangkay, Zihara Liana

Svaka sličnost sa današnjim svetom je sasvim slučajna, makar iz tog razloga da je film premijeru imao u bezbrižno doba kasnog leta / rane jeseni prošle godine, u Torontu, u sekciji Midnight Madness, gde je osvojio nagradu publike. Isti uspeh je ponovio i na najstarijem evropskom fantastičnom festivalu u Sitgesu, te se ispostavio kao potencijalni budući žanrovski klasik, što bi verovatno i postao na nešto klasičniji način, kroz prolongiranu festivalsku turneju, kakvu-takvu bioskopsku distribuciju i, konačno, selidbu na video-platforme. Status kulta je umesto toga dostigao drugačije, putem Netflixa, što opet sa sobom nosi neke druge uslove i posledice.

Sa druge strane, potencijalna sličnost sa „business as usual” svetom pre korone, namerna je barem koliko je i simbolična, pritom vrlo jasno ispripovedana. Uređenje ograničenog sveta u kojem se The Platform odvija prilično je jednostavno: u pitanju je vertikalno orijentisana institucija zatvorenog tipa u koju se ulazi ili po kazni ili dobrovoljno, sa puno spratova, odnosno nivoa na kojima se nalazi po jedna ćelija za dve osobe. Sredinom ćelije spušta se lift sa hranom, što je glavni faktor u filmu, od nultog nivoa gde je kuhinja, odnosno sloboda, dole sve do poslednjeg nivoa (od više od stotinu ili čak nekoliko stotina). Pravila igre su takva da oni pri vrhu praktično imaju gozbu, dok za one na dnu često ne ostaje ama baš ništa, pa su prinuđeni na očajničke mere. Dodatna otežavajuća okolnost je i to da se pozicije menjaju po sistemu ruleta na svakih mesec dana, pa neko ko je prethodni mesec proveo na komfornom 18. nivou može da osvane na, recimo, 133. gde ga čeka glad i beda.

Naš junak, zapravo više vodič kroz priču je običan čovek Goreng (Massagué) koji se za Rupu (kako se institucija zove) prijavio dobrovoljno. Kako to obično biva, on je kao lik kriptičan (ili čak prazan), njegovi motivi nisu jasni, i kao takav je idealan da se kroz njega prelamaju tuđe (pa i naše) ideje o svetu i idealnom uređenju. Jedino po čemu od drugih, praktičnijih robijaša ili dobrovoljaca, Goreng odstupa je to da je sa sobom kao izabrani predmet (svako ima pravo na jedan) poneo knjigu, i to baš Don Kihota, umesto recimo noža ili pištolja.

Ono što se scenaristima Davidu Desoli i Pedru Riveru, kao i reditelju Galder Gaztelu-Urrutiji, mora priznati je umeće postavke i pripovedanja. Koncept sam po sebi nije sasvim originalan i zapravo podseća na hibrid serijala The Cube i Bong Joon-hoovog Snowpiercera. Simbolika je takođe posve jasna, kao i moralne dileme koje tu izviru. Naime, kada bi i oni koji su u boljoj poziciji za sebe uzeli taman toliko koliko im treba, onda bi hrane (u našem svetu bilo kog resursa, zapravo) bilo dovoljno za sve, ali takvo ponašanje možda baš i nije u ljudskoj prirodi, a mesečni transferi postaju ključni momenti u kojima se ogledaju ljudske reakcije na ovakvu surovu varijantu socijalne mobilnosti, kako na gore, tako i na dole: koliko nas i kako obuzima očaj, a koliko pohlepa, koliko se osećamo da nekom nešto dugujemo, a koliko da neko ili nešto duguje nama za proživljene patnje, kako gledamo na vidljiv, a kako na nevidljiv autoritet i tome slično. Preciznom scenariju koji razvija jednostavnu ideju treba pridodati i efikasnu režiju, naročito u završnici filma koja skreće prema teritoriji akcionog filma.

Pa opet, koliko je sve to što vidimo samo učitavanje nas kao gledalaca iz naših pozicija izolacije koja po mnogočemu podseća na kućni pritvor, bilo da živimo sami, bilo da prostor delimo sa nekim, dok nam autoriteti određuju kada ćemo se i pod kojim uslovima kretati i snabdevati, a naši manje odgovorni sapatnici gomilaju zalihe hrane u konzervama, testenine, brašna i toalet-papira? Koliko, jednom kada se apstrahuje naš kontekst zatvorenosti i nemoći, u The Platform išta ostaje osim pojednostavljene levičarske filozofije po kojoj je onaj direktno iznad uvek kriv?

Vreme će možda pokazati i to, ako se The Platform ne zatrpa u moru Netflixovog i ne samo Netflixovog sadržaja, pa ostane samo na hitu trenutka. Sudbinu filma je prilično teško predvideti, kao što je teško predvideti i budućnost, neposrednu ili malo dalju. Trenutno se čini da će se „streaming” platforme samo ojačati u trenutnom razvoju situacije kada ostaju bez prikazivačke konkurencije, ali problemi nastaju drugde u proizvodnom lancu, od proizvodnje novog sadržaja (snimanja) do kalkulacije sa pomeranjem datuma za distribuciju. The Platform će u tom slučaju poslužiti kao jedan od oglednih primera „karantinskog hita”.

Lista - Mart 2020.

Ukupno pogledano: 39 (32 dugometražna, 7 kratkometražnih)
Prvi put pogledano: 38 (31 dugometražni, 7 kratkometražnih)
Najbolji utisak (prvi put pogledano): Bad Tales / Favolace
Najlošiji utisak: The Roads Not Taken

*ponovno gledanje
**kratkometražni

objavljene kritike su aktivni linkovi

datum izvor Naslov na Engleskom / Originalni naslov (Reditelj, godina) - ocena


01.03. festival There Is No Evil / Sheytan vojud nadarad (Mohammad Rasoulof, 2020) - 8/10
*01.03. video Wet Season (Anthony Chen, 2019) - 6/10
01.03. festival The Alien / Namo (Nader Saeivar, 2020) - 6/10
02.03. festival First Cow (Kelly Reichardt, 2019) - 8/10
02.03. festival Father / Otac (Srdan Golubović, 2020) - 7/10
05.03. festival Charlatan (Agnieszka Holland, 2020) - 6/10
05.03. festival Undine (Christian Petzold, 2020) - 6/10
05.03. festival Pinocchio (Matteo Garrone, 2020) - 4/10
05.03. festival Irradiated / Irradiés (Rithy Panh, 2020) - 8/10
09.03. kino 4 Roses / Četiri ruže (Vasilije Nikitović, 2019) - 4/10
11.03. festival I Dream of Singapore (Lei Yuan Bin, 2019) - 6/10
12.03. video Sink or Swim / Le grand bain (Gilles Lellouche, 2018) - 4/10
12.03. festival Bloody Nose, Empty Pockets (Bill Ross IV, Turner Ross, 2020) - 8/10
13.03. festival Bad Tales / Favolacce (Damiano D'Innocenzo, Fabio D'Innocenzo, 2020) - 8/10
14.03. video Countdown (Justin Dec, 2019) - 3/10
**17.03. festival Paperboy / Blathberrin (Ninna Pálmadóttir, 2019) - 8/10
**17.03. festival Helgi on a Stick / Helgi á prikinu (Magnea B. Valdimarsdóttir, 2019) - 5/10
**17.03. festival A Mixed Bag / Bland í poka (Helena Rakel, 2019) - 6/10
**17.03. festival Dovetail / Nýr dagur i Eyafrithi (Magnús Leifsson, 2019) - 7/10
**17.03. festival Fists of Redemption / Krepptur Hnefi (Logi Sigursveinsson, 2019) - 7/10
**17.03. festival The Death of Marie (Siggi Kjartan Kristinsson, 2019) - 6/10
17.03. video Motherless Brooklyn (Edward Norton, 2019) - 8/10
18.03. video Greener Grass (Jocelyn DeBoere, Dawn Luebbe, 2019) - 4/10
19.03. festival  The Roads Not Taken (Sally Potter, 2020) - 2/10
**19.03. video Earth 2.0 / Zemlja 2.0 (Igor Stanojević, 2017) - 7/10
20.03. festival Night Shift / Police (Anne Fontaine, 2020) - 6/10
21.03. video Harpoon (Rob Grant, 2019) - 6/10
23.03. video All Against All / Vsi proti vsem (Andrej Košak, 2019) - 5/10
23.03. video Linda Ronstadt: The Sound of My Voice (Rob Epstein, Jeffrey Friedman, 2019) - 6/10
24.03. video Villains (Dan Berk, Robert Olsen, 2019) - 7/10
24.03. video Funan (Denis Do, 2018) - 8/10
26.03. festival Exile / Exil (Visar Morina, 2020) - 8/10
26.03. video The Platform / El hoyo (Galder Gaztelu-Urrutia, 2019) - 7/10
27.03. video The Aeronauts (Tom Harper, 2019) - 5/10
27.03. festival Suk Suk (Ray Yeung, 2019) - 7/10
28.03. video Light of My Life (Casey Affleck, 2019) - 7/10

30.03. festival Are You Leaving Already? / Skaldere ga allerede? (Mona J. Hoel, 2019) - 5/10
31.03. video Terminator: Dark Fate (Tim Miller, 2019)- 5/10
31.03. video Apollo 11 (Todd Douglas Miller, 2019) - 8/10

All Against All / Vsi proti vsem

kritika objavljena na XXZ

2019.

scenario i režija: Andrej Košak

uloge: Vlado Novak, Silva Čušin, Aleksandra Balmazović, Iva Krajnc Bagola, Blagoj Veselinov, Valter Dragan, Peter Musevski, Rok Vihar, Uroš Potočnik, Jure Ivanušič, Milan Točinovski, Igor Zupe

Možda to sada deluje sasvim trivijalno, ali situacija sa globalnom epidemijom može iz korena promeniti način distribucije i konzumacije filmova na globalnom nivou. Nije to čak ni neka naročita novina, "streaming" platforme su u usponu već godinama, ljudi filmove gledaju sami, u parovima ili manjim grupama u udobnosti vlastitog doma, a, sudeći po finansijskoj statistici, u bioskop se ide u porodičnoj ili drugarskoj varijanti na spektakl, 3D, IMAX, 4D (ili kako se već zove onaj lunapark sa drmanjem, produvavanjem i prskanjem).

Međutim, to nije bio centralni motiv da se u karantinskim uslovima, kada su već kino-dvorane zatvorene, na stranici Baze slovenačkih filmova (BSF, inače hvalevredan projekat u kojem učestvuje kompletna filmska struka) pojavi novi film Andreja Košaka Svi protiv svih. Nije to bila ni prekinuta bioskopska distribucija koja je ionako na domaćem terenu bila pri kraju, dok je međunarodna premijera održana nedavno na beogradskom Festu. Razlog za to je bila iznenadna smrt glumca Petra Musevskog kojem je uloga inspektora u ovom filmu bila poslednja.

Mesto radnje filma je fiktivni pod-alpski gradić Rovte kojim već decenijama vlada gradonačelnik Franc Kramberger, zvani Franta (Novak), kadar konzervativne (takođe fiktivne) stranke KDS. Za vreme svoje vladavine je svakako nakupio dovoljno afera, izbori su iza ugla i on u anketama ne stoji najbolje, čini se da njegov oponent Jerovšek (Vihar) vodi. Franta, sklon aferama i privatno dok njegova žena Tončka (Čušin), čini se, ništa ne sumnja, a kćerka Petra (Balmazović) ga smatra za heroja, mora nešto da učini, a rešenje mu predlaže njegova ljubavnica i neto-dobitnik najsvežije afere u kojoj joj je dodelio opštinski stan, Jožica (Krajnc Bagola): da angažuje kriminalca Fleischmanna (Dragan) kako bi Jerovšku brzo napakovao aferu.

Štos je u tome da je Fleischmann sa svojom ekipom preterao i uslikao omamljenog političara u krevetu sa dvojicom maloletnika, a fotografije poslao lokalnom listu. Jerovšek tako postaje predmet policijske istrage koju vodi inspektor starog kova Berginc (Musevski), ali pritisak ne izdržava, pa je inspektor još rešeniji da pohvata sve konce i stvar ispita do kraja. U tome će mu ključno pomoći fotograf Bojan (Veselinov) koji verovatno jedini nema šta da krije, dok se između njega i Petre razvija nešto što bi moglo da preraste u romansu...

Ko Sloveniju ne poznaje izbliza, pa je oduševljen njenom uređenošću, funkcionalnošću, prirodnim lepotama i disciplinovanim stanovništvom, ne može ni da pretpostavi šta se sve zapravo dešava na mikro-nivou lokalnih sredina i idiličnih, uspavanih malih gradova. Uostalom, onaj "zimski ustanak" 2012/13. počeo je sa protestima protiv ondašnjeg mariborskog gradonačelnika po kojem je Franta modeliran, što je dodatno pojačano time da je uloga dodeljena prvaku mariborskog pozorišta Vladi Novaku. U međuvremenu, sa novom vladom ultra-desne orijentacije i diktatorskih ambicija koja vanredne mere oko suzbijanja epidemije koristi kako bi ugušila opoziciju i koja je dotičnog bivšeg gradonačelnika uposlila kao državnog sekretara u ministarstvu policije, Svi protiv svih je postao izuzetno aktuelan film.

Problem je, međutim, u tome što su aluzije na stvarne afere oko kojih Košak gradi zaplet celog filma suviše direktne i očigledne svakom ko makar i elementarno prati slovenačku političku scenu. Samim time što one vode poreklo iz ipak većeg grada (sve su mariborske, uključujući i dodeljivanja stana vidovnjakinji), one bi teško bile izvedive u gradiću poput Rovti gde svi praktično znaju sve (lokacija snimanja je bio Kamnik, s tim da Rovte u filmu deluju još manje od toga). U tom smislu, Košak ima ispravan instinkt za društvene probleme (ipak je reč o filmskom stvaraocu čiji su filmovi po pravilu angažovani, i čiji je Autsajder presudno uticao na generacije filmske publike u Sloveniji i celoj bivšoj Jugoslaviji), ali nepotrebno podiže uloge da priča ode dovraga ili se trivijalizuje.

To se i dešava: prosto, klupko zločina je masivno i zapleteno, pa se u rasplitanju istog Košak oslanja i na klišee kojima je mesto u melodramama i na prigodna ad-hoc rešenja da pametni inspektor sve pokopča iz prve. Pritom su i Peter Musevski i Vlado Novak sjajni glumci i zadovoljstvo ih je gledati kako se nadmudruju, iako dele samo dve scene, tako da gluma tu nije problem. Nije ni kod Blagoja Veselinova, iako njegov lik ipak poseduje jedan neiskorišteni potencijal jer se Košak ne usuđuje da se pozabavi odnosom Slovenije i na državnom i na lokalnom nivou prema imigrantima iz bivše Jugoslavije (možda to zapravo nije ni loša odluka, makar nema rasplinjavanja). Problem je, međutim, sasvim promašen "casting" Aleksandre Balmazović koja je vidno prestara za lik studentkinje, pa makar i večite, ali je to verovatno ustupak koji je Košak morao da učini glumici koja je ujedno i producentkinja.

Na tehničkom planu, Svi protiv svih je kompetentno urađen, ali ne više od toga. Fotografija Jasona Manna ima određene "turističke" kvalitete, totali podsećaju na razglednice, montaža Martina Ivanova osigurava preglednost i pratljivost, dok je Košakova režija školska, naročito u smislu kadriranja (uglavnom plan-kontraplan u dijaloškim scenama kojima se, u odsustvu akcije i budžeta za nju, stvara napetost), zbog čega se teško može nazvati spektakularnom. U krajnjoj liniji, Svi protiv svih je film dobrih i ispravnih namera, ali ne i takvih dometa. Ali je gest slovenačkih filmskih institucija da se na taj način oda počast pokojnom glumcu u svakom slučaju izuzetan.

A Film a Week - There Is No Evil / Shaytan vojud nadarad

previously published on Asian Movie Pulse

Out of the total number of death penalties conducted globally in the year 2017, over half were done in Iran. The percentage has been dropping since, but Iran is still in the lead in that regard. Another thing, as we learn from Mohammad Rasoulof's newest film that just premiered at the official competition of Berlinale and is one of the favourites for prizes, is that death penalty is rarely being executed by the professional staff, but in most cases the military conscripts (as military service is compulsory for all the country's men, without having it completed they are unable to be employed or to have a passport), which means that the regular citizens are being made accomplices in the country's crimes against humanity.

Rasoulof's film There Is No Evil deals with the issue of the death penalty and the ethics behind it in a series of short, loosely connected stories. The first one follows a seemingly ordinary man Heshmat (Ehsan Mirhosseini) out and about doing his daily routine: coming back from work, spending time with his family, taking care of an elderly family member, bickering with his wife, shopping in supermarket. The nature of his job that we learn at the very end of the segment is a shocker that will set the theme for the rest of the film. The second story follows Pouya (Kaveh Ahangar), a young soldier tasked for the first time to carry a death penalty by kicking chair under the convict's legs. He is opposing murder on ethical grounds, figuring out how to get transferred, but is surrounded by his mates whose reasoning is that resistance is futile and as unethical as the murder, since someone has to carry it on anyway. The only option is a bold, but desperate attempt of escape to a new life with his girlfriend with the Italian resistance song O, Bella Ciao as a leitmotiv.

The third story starts also with a man who is also seemingly on the run, but Javad (Mohammad Valizadegan) says that he is on his regular weekend leave from the army, going to his girlfriend Nana's (Mathab Servati) birthday in order to propose to her. However, the village is mourning the death of a beloved teacher who was also an activist that was executed for his political views, and Javad has to face the consequences of his actions and moral choices. The fourth story, revolving around a couple of former intellectuals and possibly resistance figures and their niece Darya (Baran Rasoulof, the director's daughter) who visits the country of her origins for the first time (or after a long time). The death penalty dilemma here is extended on other living being rather than human, but is over-shadowed with a not-so-secret-secret within a family that opens some new philosophical questions about giving and taking life and/or identity.

Rasoulof's storytelling is intriguing enough to make There Is No Evil more than a mere collection of thematically connected shorts, which is obvious from the way one segment moves to another and the suggestions of interlinks that might connect the dots between the different segments in a more significant fashion. That might not be the case, there is a clear sense of ambiguity around it, but it makes the film as thought-provoking as it gets, and not only concerning its primary topic and the ethics and the politics behind it.

When it comes to directing, it is clear that, unlike his colleague Jafar Panahi, who turned to more of a low-fi approach due to the government ban, Rasoulof is determined to remain faithful to his standards of filmmaking, despite the same type of ban imposed on him. The style remains pretty much the same, it is a proper art house film, professionally shot and edited, with a lot of thought put to it, with a clear sense of purpose in every one of the stories. However, the question arises how much control can he keep, being forced to film in secrecy or to delegate some of his work to his assistants, and it sometimes shows.

The acting is usually spot-on, but there are some missed cues that might be attributed to the director's absence from shooting, and the unevenness of the segments and the parts of the segments could also be dictated by that fact rather than story itself or the ability of the editor, or even by the fact that There Is No Evil is an omnibus film by nature. There are also some slight pacing issues, since 150 minutes of runtime sometimes seem a bit excessive, especially with the last story succeeding and failing to make a point or reach catharsis at the same time.

Nevertheless, disregarding all the alibis, There Is No Evil is a very good film that makes up for the slight missteps with its cleverness, integrity and soulfulness. Rasoulof is here to stay at the film festival circuit, no matter the ban. Good news!

Night Shift / Police

kritika objavljena na XXZ

2020.

režija: Anne Fontaine

scenario: Anne Fontaine, Claire Barré (po romanu Huga Borisa)

uloge: Virginie Efira, Omar Sy, Grégory Gadebois, Payman Maadi

U doba kada nam je naloženo da se bavimo samo sobom, a pustimo nekog drugog (državu) da se bavi svima nama i drugim stvarima pride, vrlo je lako izgubiti iz vida one o kojima više nema ko da se brine. Šta ćemo sa zatvorenicima i da li bi njihova prevremena „rehabilitacija” ugrozila zajednicu? Kako će beskućnici ostajati kod kuće, naročito ako su im dnevni centri u kojima dobijaju hranu zatvoreni kao (zatvorena) mesta okupljanja? Konačno, šta ćemo sa izbeglicama i migrantima (ima razlike, ali na ljudskom nivou nije bitna) i kampovima i za zarazu posebno rizičnim kolektivnim centrima u kojima žive? Kamo ih vratiti u „vreme otkazanih letova” i kamo ih pustiti da se snađu sami bez sredstava?

Kao da moralne dileme nije bilo i pre deportacija, u vreme tek recentno prošlo u koje je smeštena radnja filma Night Shift, odnosno Police Anne Fontaine... U filmu nastalom po romanu Huga Borisa, troje policajaca koji „čekiraju” različite demografske kategorije, usled različitih moralnih načela koje zastupaju, moraju da se odluče šta će učiniti na svom zadatku pratnje čoveka do aerodroma radi deportacije. Čoveka po imenu Tohirov (Maadi) u domovini u Centralnoj Aziji čeka sigurna smrt i troje policajaca moraju doći do konsenzusa šta i kako.

Naša perspektiva je najviše poravnana sa Virginie (Efira), ženom koja se teško nosi sa poslom, mužem i malim detetom zbog kojeg nije spavala mesecima. To ju je verovatno i dovelo do afere sa kolegom Aristidom (Sy), žovijalnim crncem iz pariskog predgrađa koji je zove „Miss Norveške” zbog boje kose i hladnog stava, i do neplanirane trudnoće. Aristide možda deluje kao blesavi šaljivdžija, ali posao svakako uzima danak na njemu. Treći policajac Erik (Gadebois) je od stariji od njih dvoje, zadatke obavlja po pravilima službe i sa stavom nervoznog čoveka koji može u svakom trenutku eksplodirati. Njegova uspešnost na poslu, pak, uzima danak na privatnoj ravni: Erik se sve vreme preko telefona svađa sa svojom ženom i alkoholičar je.

Prolongirana ekspozicija filma koja na način inspirisan Kurosawinim Rashomonom postavlja troje likova i njihove odnose zauzima gotovo polovinu filma i ta polovina čak deluje čvršće. Opet, trik sa pokazivanjem istih događaja (dveju dnevnih intervencija, jedne u slučaju nasilja u porodici i druge u slučaju nervno rastrojene majke) iz različitih perspektiva teško da ima svoju svrhu, pošto troje policajaca dolazi do istih zaključaka i sličnih emocionalnih reakcija. Međutim, ako je cilj bio da se upoznamo i povežemo sa troje policajaca koji će se naći u etičkoj dilemi, on je uspešno obavljen jer oni definitivno nisu tek stereotipi iz policijskih filmova.

Drugi deo filma, iako profesionalno i čvrsto režiran kako bi se maksimizirala napetost bez ispaljenog metka, samo kroz vožnju i raspravu, problematičniji je po etičkoj liniji. Naime, o tome šta će uraditi sa imigrantom kojem je odbijen azil raspravljaju se samo policajci. On sam se tu ništa ne pita, a reklo bi se da i ne razume šta mu se i kako dešava, ne govori ni francuski, ni engleski jezik, i tek je pasivni primalac tuđe milosti ili nemilosti. Naravno da će i signale protumačiti pogrešno (ili možda instinktivno ispravno), čak i kad mu se otvore vrata u šumi, on neće pobeći u strahu od egzekucije. Krajnje rešenje u filmu je svakako „deus ex machina” momenat, ali makar podvlači ono bolno važno: da je ceo sistem regulacije migracija zastranio i iz vida izgubio čoveka, kao i da će reakcija, kakva god, od strane ljudi u sistemu tom čoveku koji je predmet spora kupiti možda koji sat ili koji dan, ali mu sudbinu promeniti neće.

Luksemburška autorica Anne Fontaine koja je karijeru započela kao glumica u Francuskoj, uglavnom na televiziji još kasnih 70-ih i ranih 80-ih, versatilna je kada se radi o izboru materijala, kinematografija i žanrova u kojima operiše, ali je konstantna kada je reč o budžetima, komercijalnim i umetničkim ambicijama filmova koje izbacuje. To su sve filmovi u današnje vreme idealni za „streaming” platforme, osrednji, ali profesionalno urađeni i dovoljno elegantni da budu za stepenicu iznad puke konfekcije. Njeni filmovi su po pravilu nalazili put i do redovne bioskopske distribucije, sa nestalnim uspehom čemu su po pravilu kumovali više eksterni faktori, a manje filmski kvaliteti. Ovog puta je situacija dodatno kompleksna, pa je verovatnoća da će Night Shift, kao film sa festivalskom premijerom u Special Gala programu ovogodišnjeg Berlinala ostati bez bioskopske distribucije koja je globalno suspendovana na neodređeno vreme i da će se pojaviti direktno na nekoj od video-platformi.

Druga konstanta kod Fontaine, posebno prisutna u poslednje vreme, posle njenog jedinog velikog hita (Coco Before Chanel), je pokušaj provokacije javnog morala ili suštinske etike. Night Shift se ne razlikuje mnogo od zadatih okvira, upadljivo je korektan na većini nivoa, plemenit u svojoj misiji, korektan u realizaciji (posebno na glumačkom nivou, Virginie Efira i Omar Sy su izvanredni), ali mu fali „ono nešto” da bi bio i više od toga...