The Man Who Knew Infinity

2015.

scenario i režija: Matt Brown (po knjizi Roberta Kanigela)

uloge: Dev Patel, Jeremy Irons, Devika Bhise, Toby Jones, Jeremy Northam, Anthony Calf, Stephen Fry

Srinivasa Ramanujan je bio indijski samouki matematički genije s početka XX stoleća. Možda vam njegovo ime neće značiti ništa, ali čovek je, bez formalnog obrazovanja, postavljao i (intuitivno) dokazivao kompleksne teoreme, a njegovo znanje i inovativnost su ga u matematičkim krugovima podigli na nivo Eulera, Jacobija, možda čak i Newtona. Osim što matematičari i naučnici generalno nisu baš celebrity materijal sami po sebi (potrebna je skrivena homoseksualnost, shizofrenija, fizički hendikep ili zaista ogromne zasluge za popularizaciju nauke), dodatni razlozi zašto možda niste čuli za Ramanujana su i to što je bio stranac u isključivo na sebe upućenom zapadnom svetu u trenutku velikog naučnog uspona i to što je umro mlad, završivši i formalno uobličivši tek manji deo svog započetog dela.

The Man Who Knew Infinity je biopic baš o njemu, njegovom prelasku iz siromašnog, anonimnog života u Madrasu u Cambridge i njegove akademske krugove, njegovom susretu sa rigidnošću akademske zajednice i ponekad čak otvorenim rasizmom engleskog društva, prijateljskom i mentorskom odnosu sa G.H. Hardyjem (Irons), poznanstvu sa Littlewoodom (Jones) i filozofom Bertrandom Russellom (Northam), te preranoj smrti od tuberkuloze. Dotiču se tu razne teme, od rasizma i nemogućnosti integracije i napretka, do različitih pristupa nauci (intuitivni nasuprot formalnom) i veri (Ramanujan i Hardy često raspravljaju o postojanju/nepostojanju boga), što je sve dovedeno u kontekst kolonijalnog ratovanja, Prvog svetskog rata kao imperijalističkog sukoba i rađanja pacifizma kao pokreta.

Zanimljivo je za primetiti kako su filmovi o nekonvencionalnim genijima uvek tako konvencionalni i predvidljivi. Isto se sa sigurnošću može reći i za The Man Who Knew Infinity: čak i kad subjekt nije poznat van uskih akademskih krugova, teme su poznate i priča je predvidljiva o trenutka kad ga upoznamo do njegove smrti. U toj gomili tema, neke jednostavno izvuku deblji kraj i čini se da služe ili da senzibiliziraju određenu publiku ili da nabiju minutažu. Ovde je to svakako ljubavno-porodična priča, raspad braka između Ramanujana (Patel) i njegove žene (eterična Devika Bhise) uz svesrdnu pomoć njegove tradicionalno nastrojene majke. Centar priče je svakako drugde, a ta ljubavna i porodična grana se ne uklapaju u glavni tok.

Ono što film relativnog anonimusa i početnika Matta Browna čini više nego gledljivim su odlično izabrani glumci koji svojim ulogama prilaze sa merom i stilom. Dev Patel (Slumdog Millionaire) se dobro snalazi u ulozi ambicioznog samoukog genija koji želi da svoje znanje podeli sa svetom u čemu nailazi na prepreke kao što su rigidnost akademske zajednice koja ne ceni intuitivnost i institucionalni rasizam. Njega je, međutim, zasenio Jeremy Irons u besprekorno izvedenoj ulozi profesora Hardyja. Njemu i inače leže ti profesorski tipovi, a Hardy je zanimljiv kao ateista, cinik, sklon akademskom prepucavanju i igrama sujete, ali zapravo dobrodušan čovek koji je otkrio genija i želi mu pomoći. Jeremy Northam ima pamtljivu epizodu kao Bertrand Russell, kao i Stephen Fry kao Ramanujanov prvi zapadni mentor, dok Toby Jones sasvim solidno igra prostodušnog matematičara Littlewooda. Anthony Calf je takođe vrlo efektan kao glavni negativac filma, profesor ogrezao u sujetu i rasizam.

 U konačnici, The Man Who Knew Infinity je sasvim solidan biografski film i to mu je ambicija koju dostiže. Pristojno napisan, zanatski režiran i vrlo dobro odglumljen, ipak se ne uzdiže iznad tog nivoa. Nema tu odličnosti i izuzetnosti jer za to naprosto nije bilo hrabrosti da se napravi nešto novo. Ali ni solidnost nije za potcenjivanje.