Paluba ispod Terazija / Signature Work

2016.

scenario i režija: Dejan Vlaisavljević Nikt

uloge: Dejan Vlaisavljević Nikt, Marija Šević, Nebojša Pajkić, Ilija Labalo, Vanja Ejdus, Saša Radojević, Dejan Vasiljević

Dejan Vlaisavljević Nikt dosta je zanimljiva pojava na umetničkoj sceni Beograda i Srbije. On je multidisciplinarni umetnik, samouki filmski i video autor, performer i muzičar, jedna od gradskih faca iz mitskih 80-ih (naravno da je sarađivao i sa Johnnyjem Rackovićem), međunarodno priznat (dugo je živeo u Amsterdamu, a trenutna adresa mu je američka) i sve u svemu lik za poštovanje. Pionir je elektronske i industrial muzike u Jugoslaviji, autor brojnih video-radova i filmskih eksperimenata u kojima je radio intervencije čak i na traci, pulen Bate Petrovića i Joce Jovanovića, sa kino-klubaškim i praktičnim, a ne formalnim filmskim obrazovanjem.

Njegov prvenac, Ovaj film neće biti prikazan (1986) je, prema njegovim rečima prvi jugoslovenski alternativni film. Do sledećeg filma je prošlo 15 godina, snimio ga je u Amsterdamu, zove se Twisted Spirits i u pitanju je takođe “no budget”, ali ipak konvencionalniji film na tragu špijunskog trilera. U Amsterdamu je snimio i svoj naredni film, krimi-priču smeštenu u milje ex-yu gangstera Big Bang Kiss (2006). Neki od njegovih filmskih projekata su ostali nedovršeni, a 30 godina posle prvenca i još ko zna koliko otkad je po prvi put uzeo kameru u ruke i počeo da se s njom zabavlja i da s njom eksperimentira, Nikt ponovo ima film. U Beogradu.

Ovog puta imamo noir varijantu klasičnog zapleta i sa svim osnovnim sastojcima, smeštenu u Beograd. Imamo, dakle, “hard boiled” detektiva Johnnyja Palubu (sam Nikt sa šeširom i cigaretom), penzionisanog inženjera, sada slikara-amatera (Pajkić) koji ga unajmljuje da pronađe njegovu muzu Doroteu (Šević), nju kao klasičnu noir “fatalku”, njenog dečka kriminalca koji je upravo izašao iz zatvora (Vasiljević), korumpiranog inspektora (Radojević) jednako tvrdokornog kao i detektiv i kriminalac i dvoje ljudi iz artističko-dilerskog podzemlja (Ilija Labalo i Vanja Ejdus). Imamo i noć, i monologe, i “hard boiled” dijaloge, i muziku, i pljačku, možda čak i ubistvo i misteriju, mnogo misterije.

Kako to izgleda u praksi? Probajte sami da odgovorite na to pitanje, uzevši u obzir da je ovo film noir snimljen u Srbiji i to sa prilično mizernim budžetom (jer koga još snimanje film noira u srpskom filmskom establishmentu) i uglavnom neprofesionalnim glumcima. Izgleda u najmanju ruku amaterski i ne baš uspelo.

Zapravo je tu budžet najmanji problem. Znali smo po opisu šta nas čeka. Ako ne tada, onda čim smo ugledali ime Saše Radojevića, sinonima za srpske garažne filmove. Čak i notorna činjenica da noir replike zvuče dobro jedino na engleskom i možda na francuskom (neki stari pariski sleng), a da se na srpskom može eventualno čitati nije ovde glavna otežavajuća okolnost, mada poprilično paraju uši, naročito izgovorene od strane neprofesionalnih glumaca čiji je “line delivery” nikakav.

Ono što je smrtna presuda za ovaj film je što nisam baš siguran šta su Nikt i društvo pokušali s njim i zašto su, dovraga, to činili. Paluba ispod Terazija niti preispituje noir žanr, niti ga približava beogradskom kontekstu. Deluje kao da je društvance htelo da snimi klasični noir za malo para i to je to. Lepo za njih, ali, iskreno, nije mi baš trebalo da to gledam.