The Ministry of Ungentlemanly Warfare

 kritika objavljena u dodatku Objektiv dnevnog lista Pobjeda

Nešto nam je Gaj Riči hiperaktivan u poslednje vreme, evo ga već sa trećim filmom u godinu i po dana. Mada on zapravo nikada i nije sedeo skrštenih ruku, imao je i uspona i padova, i uspešnih i neuspešnih pokušaja „vađevine“. Poslednjih desetak godina, pak, kao da su mu opsesija špijunski filmovi smešteni u različite periode. Prvo smo imali ultra-zabavno čitanje klasičnih Bond-filmova kroz hladnoratovski The Men from U.N.C.L.E. (2015), pa onda i onih modernih kroz prošlogodišnji Operation Fortune: Ruse de Guerre.

Sada je red došao na The Ministry of Ungentlemantly Warfare kojim Riči spaja svoju reputaciju „britanskog Tarantina“ i ponovo ističe kandidaturu za režiju makar nekog filma o Džejmsu Bondu, i to koristeći „nove“, deklasifikovane arhivske materijale iz Drugog svetskog rata prethodno proterane kroz knjigu Dejmijana Luisa čiji bi nam naslov oduzeo suviše novinskog prostora. S filmom nas Riči navodi da zamislimo svet u kojem bi Tarantinovi Inglorious Basterds poslužili kao „prikvel“ za knjige i filmove o Bondu, a sve kroz prizmu žestoke fikcionalizacije prve britanske operacije prljavog, diverzantskog ratovanja protiv nacista kodnog imena Postmaster.

Riči film otvara početkom 1942. godine u sceni gde nemačka mornarička patrola u Gvinejskom Zalivu presreće navodno švedski ribarski brod na kojem se skrivaju britanski diverzanti koji žure na ostrvo Fernando Po kako bi tamo napali italijanski transportni brod koji služi za snabdevanje nemačkih podmornica. Nakon napomene „25 dana ranije“, saznajemo i kontekst za sve to: britanski ratni napori ugroženi su manjkom materijala koje im šalju Amerikanci koji se još nisu aktivno uključili u evropski deo rata, a čije transportne brodove potapaju nemačke podmornice u Atlantiku. Zbog toga su brigadir Gubins zvani „M“ (Keri Juls, igrao kod Ričija u Operation Fortune) i njegov administrativac Ian Fleming (Fredi Foks) smislili diverzantsku akciju koju premijer Vinston Čerčil (ipak premršavi Rori Kinir u relativno zabavnoj imitaciji) podržava nezvanično, ali ne sme zvanično zbog osvetoljubivih kukavica u svom kabinetu.

Sledi najzabavniji deo filma u kojem se okuplja tim. Njega predvodi tipični „ričijevski“ junak sklon sukobu s autoritetima, Gas Marč-Filips (Henri Kavil, igrao i u UNCLE-u), sa njim su još irski mornar Henri Hejz (Hiro Fajns Tifin), stručnjak za eksplozive Fredi Alvarez (Henri Golding) i danska mašina za ubijanje hladnim oružjem Anders Larsen (Alan Ričson), a na putu do odredišta moraju da iz nacističkog zarobljeništva na Kanarskim Ostrvima spasu i planera Džefrija Epljarda (Aleks Petifajer). Druga ekipa koju čine američka glumica i zavodnica Mardžori Stjuart (Eiza Gonzales) i vezista i vlasnik kazina u kojem se okupljaju nacistički okupacioni oficiri Heron (Babs Olusanmokun) putuju kroz Afriku vozom. Njihova glavna meta je organizator transporta, Hajnrih Lur (Til Švajger, igrao nacistu u Inglorious Basterds, sada avanzovao do uloge u tipu pukovnika Lande). Slede nadmudrivanje, peripetije i obračun...

Odnos Ričija i tima njegovih ko-scenarista do istorijskih činjenica je vrlo „kreativan“, što je zapravo i najmanji problem. Kao i u Inglorious Basterds, i ovde se to opravdava jakim antifašističkim sentimentom i podvlači stripovskim nasiljem gde Nemci ginu kao da ih tamani sadistička psiho-verzija Bate Živojinovića. Naći će se tu odjeka i Casablance, istih onih koje smo mi već imali s Balkan Ekspresom, kao i tipičnih „ričijevskih“ momenata verbalnog bockanja nadmudrivanja među ratnim drugovima. Naravno, asocijacije na najpoznatiji lik Iana Fleminga su očite, a i dodatno podvučene karticama teksta koje prate fotografije stvarnih aktera događaja pred odjavnu špicu.

Glumačke izvedbe variraju od jedva prolaznih do dobrih, ali izvedbe zavise uglavnom od količine „mesa“ u scenariju i inicijative glumaca da to „sažvaću“, ne toliko od rediteljskog vođenja. Riči se sa svoje strane, pak, trudi da održi tempo što akcije, što verbalnog ping-ponga na visokom nivou sve vreme, što mu uglavnom i uspeva, sve do predviđene kulminacije koju, u saradnji sa direktorom fotografije Edom Vajldom uspeva da zezne u nedostatku osvetljenja i preglednosti. Muzička podloga koja kombinuje Morikoneov „špageti vestern“ opus i „vudi-alenovski“ džez je u početku interesantna, ali ubrzo postaje naporna izjava derivativnosti.

Ako nekako i podnesemo manjak originalnosti i sada već očajništvo u preporučivanju autora za nove projekte, problem ostaje u tome što The Ministry of Ungentlemanly Warfare zaista ne nudi ništa što će ostaviti trajni utisak. Konačni rezultat je film za jedno neobavezno gledanje.