Lista - Jul 2019

Ukupno pogledano: 62 (57 dugometražnih, 4 kratkometražna, 1 srednjemetražni)
Prvi put pogledano: 53 (49 dugometražnih, 4 kratkometražna)
Najbolji utisak (prvi put pogledano): The Lodge
Najlošiji utisak: Cold Blood Legacy

*ponovno gledanje
**kratkometražni
***srednjemetražni

objavljene kritike su aktivni linkovi

datum izvor Naslov na Engleskom / Originalni naslov (Reditelj, godina) - ocena

01.07. festival Dogs Don't Wear Pants / Koirat eivät käytä housuja (J.-P. Valkeapää, 2019) - 7/10
01.07. festival Scandinavian Silence / Skandinaavia vaikus (Martti Helde, 2019) - 4/10
02.07. festival The Lodge (Veronika Franz, Severin Fiala, 2019) - 9/10
02.07. festival In the Arms of Morpheus / In de armen van Morpheus (Marc Schmidt, 2019) - 3/10
02.07. festival Zizotek (Vardis Marinakis, 2019) - ?/10
03.07. festival The Man of the Future / El hombre del futuro (Felipe Rios, 2019) - 5/10
03.07. festival Sick, Sick, Sick / Sem Seu Sangue (Alice Furtado, 2019) - ?/10
04.07. festival Monsoon (Hong Khaou, 2019) - 5/10
05.07. video Never Grow Old (Ivan Kavanaugh, 2019) - 6/10
06.07. festival Koko-di Koko-da (Johannes Nyholm, 2019) - 7/10
07.07. video A Vigilante (Sarah Daggar-Nickson, 2018) - 7/10
08.07. festival The Father / Bashtata (Kristina Grozeva, Petar Valčanov, 2019) - 8/10
08.07. kino Red Joan (Trevor Nunn, 2018) - 6/10
09.07. kino Yesterday (Danny Boyle, 2019) - 4/10
11.07. festival Mamonga (Stefan Malešević, 2019) - 8/10
11.07. festival Half-Sister / Polsestra (Damjan Kozole, 2019) - 6/10
11.07. festival Aga's House / Shpia e Agës (Lendita Zeqiraj, 2019) - 6/10
11.07. kino Cold Blood / Cold Blood Legacy (Frédéric Petitjean, 2019) - 2/10
12.07. festival Mosaic Portrait / Ma sai ke shao nv (Zhai Yixiang, 2019) - 4/10
13.07. festival Five Million Dollar Life (Moon Sung-ho, 2019) - 7/10
14.07. festival Zagreb Equinox / Zagrebački ekvinocij (Svebor Mihael Jelić, 2019) - 7/10
15.07. kino The Hummingbird Project (Kim Nguyen, 2018) - 7/10
15.07. kino Anna (Luc Besson, 2019) - 3/10
16.07. special Ohong Village ("Luke" Lim Lung Yin, 2019) - 6/10
16.07. festival The Last Berliner / Der Letzte Mieter (Gregor Erler, 2018) - 5/10
16.07. festival His Master's Voice (Györgyi Palfi, 2018) - 8/10
16.07. festival Black Circle / Svart cirkel (Adrián García Bogliano, 2018) - 6/10
17.07. festival The Father's Shadow / A Sombra do Pai (Gabriela Amaral, 2018) - 5/10
17.07. festival The Nightshifter / Morto Nao Fala (Dennison Ramahlo, 2018) - 7/10
17.07. festival Here Comes Hell (Jack McHenry, 2019) - 6/10
17.07. festival X - The eXploited / X. (Károly Ujj Mészáros, 2018) - 4/10
*17.07. festival Lords of Chaos (Jonas Akerlund, 2018) - 7/10
18.07. festival The Dead Don't Die (Jim Jarmusch, 2019) - 3/10
18.07. festival Echoes of Fear (Brian Avenet-Bradley, Laurence Avenet-Bradley, 2018) - 3/10
18.07. festival The Night Sitter (Abiel Bruhn, John Rocco, 2018) - 6/10
18.07. festival Abrakadabra (Luciano Onetti, Nicolás Onetti, 2018) - 7/10
*18.07. festival Werewolf / Wilkolak (Adrian Panek, 2018) - 8/10
*18.07. festival The Wind (Emma Tammi, 2018) - 7/10
18.07. festival The Curse of Valburga / Prekletstvo Valburge (Tomaž Gorkič, 2019) - 4/10
*18.07. festival Tumbbad (Rahi Anil Barve, Anand Gandhi, Adesh Prasad, 2018) - 9/10
*18.07. festival In Fabric (Peter Strickland, 2018) - 8/10
*18.07. festival The Last Serb in Croatia / Posljednji Srbin u Hrvatskoj (Predrag Ličina, 2019) - 6/10
19.07. festival Extracurricular / Dopunska nastava (Ivan-Goran Vitez, 2019) - 8/10
19.07. festival Freaks (Zach Lipovsky, Adam B. Stein, 2018) - 7/10
*19.07 festival Cutterhead (Rasmus Kloster Bro, 2018) - 5/10
19.07. festival God's Hill / El Cerro de los Dioses (Daniel M. Caneiro, 2019) - 6/10
20.07. festival Bruce Lee and the Outlaw (Joost Vandeburg) - 8/10
20.07. festival Reborn (Julian Richards, 2018) - 6/10
*20.07. festival The Field Guide to Evil (grupa autora, 2018) - 6/10
*20.07. festival My Grandpa Is an Alien / Moj dida je pao s Marsa (Dražen Žarković, Marina Andree Škop, 2019) - 7/10
**20.07. festival Delectable You / Belle a croquer (Axel Courtiere, 2017) - 8/10
**21.07. festival The Last Well (Filip Filković, 2017) - 7/10 
**21.07. festival Session No. 78 (Bridget O'Driscoll, 2018) - 8/10
**22.07. festival The Camel Boy (Chabname Zariab, 2018) - 7/10
23.07. festival The Diary of Diana B. / Dnevnik Diane Budisavljević (Dana Budisavljević, 2019) - 8/10
23.07. festival Exit (Karen Winther, 2018) - 6/10
24.07. festival Laila's Birthday / Eid milad Laila (Rashid Masharawi, 2008) - 7/10
***24.07. video The Rex Will Sail in / Doplovit će Rex (Josip Lukić, 2019) - 9/10
26.07. festival Let There Be Light / Nech je svetlo (Marko Škop, 2019) - 8/10
27.07. festival A White, White Day / Hvítur, hvítur dagur (Hlynur Palmason, 2019) - 6/10
31.07. festival Hail Satan? (Penny Lane, 2019) - 8/10
31.07. festival The Factory / Zavod (Jurij Bikov, 2018) - 6/10

Exit

kritika objavljena na portalu dokumentarni.net

Nije teško pretpostaviti šta ljude privlači ekstremizmu i radikalizmu. Osoba, najčešće mlada, poseduje želju za pripadanjem, pažnjom i osećajem da čini razliku. Ključna razlika odnosi se na koketiranje s ekstremizmom, odakle se čovek čupa odrastanjem; odnosno ekstremizma kao tvrde vere te načina života i ponašanja. Kako bi pobegao iz potonjeg, pojedincu neretko treba vanjska ruka spasa. Dokumentarne i igrane filmove slične tematike gledali smo u nebrojeno varijanti, ali ono što “Exit” (2018) izdvaja od njih biografija je njegove norveške autorice Karen Winther, bivše nacistkinje koja se ovim dokumentarcem suočava sa svojom prošlošću, tražeći oprost sama za sebe i sama od sebe.

Winther ovo nije prvi film na istu temu: prethodni “The Betrayal” iz 2011. godine tematizira njenu konverziju od militantne levičarke u jednako zagriženu desničarku, odnosno izdaju koju je počinila prema svojim bivšim kolegama i prijateljima. Razloge i opravdanja za svoje postupke pronašla je u vlastitom lošem odgoju, koji ju je gurao prema haosu i nasilju kojima je kao takvima bila fascinirana. Toga se, u manjoj meri, dotiče i u “Exitu”, otvorivši film sa scenom iz “Christiane F.” (1981) nemačkog reditelja Ulricha Edela i komentarom o partijanju i fiksanju u Berlinu kao njenom prvom životnom snu.

Winther je, dakle, u mladoj dobi privlačilo devijantno ponašanje, stoga je uzročna ideologija ovde manje bitna dokle god je nasilje maksimizirano a strah minimiziran. U njenom slučaju čak ni konverzija i nagli otklon od ekstremne levice prema ekstremnoj desnici nije toliko čudan, jer se pre svega radilo o nasumičnom nasilju i naklapanju negoli punokvrnoj revoluciji; pre ili kasnije čovek se mora suočiti s posledicama svog delovanja i u tome Karen nije jedinstvena. “Exit” možda počinje kao sasvim lična priča, ali se brzo uključuju i drugi akteri koji potvrđuju da nije sama u svojoj odluci povratka na pravi put, jednako kao što nije usamljena u strahu od nasilja i odmazde.

Autorica je u svom filmu zapravo sporedan lik, gotovo sidekick. Prvo je tu Ingo, nekadašnji Führer Berlina koji je svoja iskustva napuštanja pokreta dokumentovao u knjizi i od tada živi u skrivanju. Zatim upoznajemo Manuela zvanog Pištolj, koji je napustio pokret suočivši se s kontradikcijama tek nakon dolaska u zatvor, pa je sad na meti svojih bivših kamerada. U Americi je Angela, takođe bivša nacistkinja, a sada gorljiva aktivistkinja koja formira mrežu za pomoć drugim ženama koje napuštaju ekstremističke organizacije. Nju je u tom pravcu pokrenulo suočavanje s posledicama bombaškog napada u Oklahoma Cityju, delo terorista njoj bliskih stajališta. S leve strane u filmu se pojavljuju bivši danski militantni antifašista Soren koji u jednom trenutku shvaća da se u igri nalazi uglavnom zbog nasilja kao takvog, dok antifašizam postaje samo ideološko opravdanje; i David, francuski dvostruki konvertit koji je prvo prigrlio Islam, pa džihad, da bi na kraju teškom mukom u zatvoru oboje napustio.

Iako etički upitan zbog autoričine sklonosti ka apologiji vlastitih izbora, relativizacije i pokušaja izjednačavanja različitih ekstremizama čija je mehanika funkcionisanja možda ista, ali razmere i posledice nisu, “Exit” je neobično važan dokumentarac kao svedočanstvo o napuštanju opasne ideologije i prakse iz vlastitog iskustva. Kao takav je na IceDocs došao nakon ekstenzivne festivalske turneje (CPH:DOX, DOC NYC, DOK Leipzig, DokuFest, IDFA…) uz nekoliko manjih nagrada. S druge strane, jedan od najvećih problema dokumentarca norveške autorice, tretman je Manuelovog lika – stav je da on, samo zato što se odrekao nacizma, zaslužuje drugu šansu bez obzira na nasilje kojem je bio sklon i za kojim povremeno ponovo poseže (doduše, ovog puta ne prema ženama, deci i trudnicama), pa je pitanje koliko se zapravo promenio.

Čisto filmski, “Exit” dobacuje do nivoa solidnog, montaža van šablona koja obiluje naglim rezovima i odsustvom sinhronizacije između viđenog i izgovorenog je osvežavajuća, upotreba arhivskog materijala dodaje na verodostojnosti, dok su pokušaji poetizacije situacionim kadrovima koji često ostaju van konteksta češće neuspeli nego uspeli. Karen Winther, iako raspolaže znanjem i tehnikom, trenutno je ipak autorica od jedne jedine teme. Doduše, izuzetno važne.

A Film a Week - Five Million Dollar Life

previously published on Asian Movie Pulse

Even though the most of commercial success of Japanese cinema is reserved for other kinds of stories that have a significant fan base in other types of media (best-selling literature, manga comics), there is a certain surge in socially aware original cinematic stories in the last years. Last year's Palme d'Or winner Hirokazu Koreeda and the winning film "Shoplifters" could serve as an easy example, but it is not the only one. "Five Million Dollar Life", directed by the Korean-Japanese first-timer Moon Sung-ho must also be taken into an account. The film premiered recently at Shanghai International Film Festival before departing on a festival tour and hitting the theatres nationally in July. We were lucky enough to catch it at its North American premiere at New York Asian Film Festival.

The film starts with a bold, while not exactly confirmed, calculation that an average Japanese earns about the same amount of money that they will spend in their lifetime for covering the basic costs of life and the number is somewhere in the region of 200 million yen, or 2 million dollars. Let us say it is the figure how much someone's life is worth. Of course, there are exceptions from that basic rule and one of them is Mirai (the young Ayumu Mochizuki who has a potential of making a brilliant acting career in near future) who was born with a congenial heart disease because of which he had to have a transplant surgery that costed 5 million dollars and that made him a minor TV star of sorts.

He is sick and tired of his life like that, but on the other hand, he considers himself to be in debt to his mother who raised the funds and the society which provided them. So, naturally, he decides to enrol to a medical school and become a doctor in order to save lives, but he feels he is not actually cut out for that kind of mission. After a series of bullying text messages from a person signed as Kiyomaru, he decides to embark on a journey to earn enough money to repay his debt so he could kill himself in peace. Since the day labour odd jobs at the construction sites don't pay well enough, he gets entangled in activities that are questionable or even downright illegal, while actually remaining naive and kind in the process.

Mirai's mellowness and good heart, complete with the lack of common stupidity, are crucial to the script penned by TV writer Naomi Hiruta. The firm vision of the character transfers into relatively believable mechanics of his survival through exchanging kindness with strangers he encounters. It provides a perfect alibi for a string of pretty unorthodox events that are about to happen as soon as Mirai starts his self-searching journey. They are not necessarily pleasant, on the contrary, they might be very dark, but due to Mirai's character, the tone remains bright and breezy for the most of the time. However, in the background, the topics of "human capital", bullying, teenage suicides, broken families, class differences, underage prostitution, organized crime and even the echoes of Fukushima disaster are being touched and explored. However, there are other problems with the script mechanics itself, like the supporting characters being under-developed, the mystery of Kiyomaru's identity being solved too abruptly and in too neat fashion and the ending that makes little sense, but they are actually minor issues that come with the territory. 

Nevertheless, "Five Million Dollar Life" is easy to follow, never boring and easy to relate to due to Moon's sense of directing which is secure. Genre-mixing between coming to age and social issues drama, together with a pinch of mystery and a road movie (albeit not covering a great distance) is smooth and the realistic look due to Shigeru Tajima's mostly hand-held camerawork and the choice of the natural palette of colours suits the film well, while the occasional jump cuts are saved for crucial scenes, doing wonders breaking rhythm and providing dynamic accents. Moon's work with his principal actor Ayumu Mochizuki is also spot on and Mochizuki's interpretation of Mirai feels both studied and natural.

"Five Million Dollar Life" is a promising debut for its director, scriptwriter and main actor and it is more than a showcase of talent. It is simply a good, hearty and warm film that is well worth seeing.

The Dead Don't Die

kritika objavljena u dodatku Objektiv dnevnog lista Pobjeda i na portalu Analitika

Drugi put u toku jedne godine imam poriv da već u prvoj rečenici filmske kritike opsujem nekog. Neću to uraditi, ipak su ovo pristojne i poštene filmske novine, ali mi svejedno teško pada to što bi meta moje psovke bio autor kojeg izuzetno poštujem i čiju većinu filmova čak iracionalno volim.

Još od prvih glasina nadao sam se najboljem, a pribojavao najgoreg. Potonje se i dogodilo: novi film Džima Džarmuša, satirična zombi komedija sa meta-momentima „The Dead Don't Die“ potpuni je promašaj.

Film ima mnogo problema. Između ostalog, inflaciju dobrih glumaca koji igraju slabe likove, lenjo i loše napisane pseudohumorne replike, političku agendu koju Džarmuš gura svim silama, lopatom nabacane reference na žanrovske klasike i njihovog tvorca Džordža Romera i sasvim detinjasto razbijanje „četvrtog zida“.

„The Dead Don't Die“ je bez konkurencije najgori film koji je Džarmuš snimio u karijeri koja traje više od 30 godina. Miljama je daleko od filmova kao što su „Stranger Than Paradise“ (1984), „Mystery Train“ (1989) i „Night on Earth“ (1991). Da stvar bude gora, Džarmuš se odnosom života, smrti i civilizacije ekstenzivno bavio u skoro svim autorskim delima, ali ranije je uspevao da pronađe ključ, ostane originalan i bude dubinski human.

Setimo se samo filmova „Dead Man“ (1995), „Ghost Dog: The Way of the Samurai“ (1999) i „Only Lovers Left Alive“ (2013)... Nažalost, šta je Džarmušu uspelo sa britanskim romantičarem na Divljem Zapadu, plaćenim ubicom koji u Njujorku živi po samurajskom bušido kodeksu i dekadentnim vampirskim parom koji deli večnost, nije mu pošlo za rukom sa zombijima. Ali, krenimo redom.

Mesto radnje je Sentervil, sedište ruralnog američkog okruga sa manje od hiljadu živih duša. U njemu red drže tri policajca, šef Klif Robertson (protraćeni Bil Marej), Roni Piterson (pogrešno izabrani Adam Drajver) i nervozna Mindi Morison (Kloe Sevinji, bez zamerki, ali i bez pravog zadatka). Čini se da je najveći problem u selu kada Skitnica Bob (Tom Vejts) ukrade kokošku rasistički nastrojenom farmeru Frenku (Stiv Bušemi). No, prava apokalipsa dolazi tek nakon što mrtvi počnu da ustaju iz grobova.

Razlog je, kaže nam Džarmuš, uništavanje eko-sistema vađenje nafte iz škriljaca i činjenica da su ljudi „prodali dušu vragu za Gejmboj konzolu“, kako tvrdi Bob. Mrtvi ustaju iz grobova (tu imamo i Igija Popa u raskopčanoj košulji), napadaju ljude i traže omiljene stvari uspevajući da izgovore samo njihove nazive. „Šardone“, „ajfon“ i tako dalje, svako prema sopstvenim željama.

Ova slika potpuno je na Romerovoj liniji o zombijima konzumeristima. Ako to nije dovoljno slepima da vide i gluvima da čuju o čemu se tu radi, Džarmuš će uvesti još i kultni automobil „Pontiac LeMans“ i nazvati ga kroz usta jednog od likova „romerovskim“. Eto, sad znamo, a Romero se okreće u grobu.

Kao ni policajci, tako ni lokalni meštani, a ni turisti-hipsteri iz Klivlenda (predvođeni Selenom Gomez) nisu spremni za ono što ih čeka. Konobarica u gostionici (Ester Balint, „Stranger Than Paradise“), vlasnik gvožđare (Deni Glover, „Lethal Weapon“), vlasnik lokalnog motela (veteran nezavisnih horora Leri Fesenden), pa čak i radnik na benzinskoj pumpi (Kejleb Lendri Džouns) koji je makar fan stripova i filmova i stoga upućen u zombi triviju - ubrzo će postati hrana.

Izuzetak je možda samo Zelda Vinston, pogrebnica poreklom iz Škotske koja poput samuraja vešto vitla katanama i moli se velikom zlatnom Budi. Ona je ujedno i najuspeliji, pa čak i najdžarmuševskiji lik zahvaljujući poslovično nadahnutoj interpretaciji Tilde Svinton. No, ona ne može sama da nosi film, posebno imajući u vidu ograničenu minutažu zbog brojnosti likova.

Primera radi, u inflaciji se gube i Džarmušovi veterani, reper RZA i Kerol Kejn, inače simpatična Rosi Perez, pa čak i režiserova supruga Sara Drajver. Najviše prostora, skoro dovoljno dobija Bil Marej, ali sav njegov komičarski talenat odlazi u rastur. Verovatno je Džarmušov cilj bio da šef Klif bude „deadpan“ komični lik, onaj koji sa istim izrazom lica ispaljuje urnebesno smešne replike. Nego, problem je u tome što te replike jednostavno to nisu, pa izgovorene sa ozbiljnim izrazom lica i ravnim glasom ostaju, prosto i jednostavno - ravne.

Još jedan veliki promašaj na polju humora je meta nivo koji ide do tolikih granica očitosti, da imamo replike tipa „Džim mi je rekao“ i „Tako piše u scenariju“ ili „Ovo je tema filma“, misleći na tematsku kantri pesmu Sturdžila Simpsona koja je simpatična, ali loše tempirana. Simpson ima i jednu od boljih epizoda kao zombi sa gitarom, pa eto i malo poena za humor.

Jedan od meta-momenata vezan je i za komentar da se „ovo neće dobro svršiti“, imajući u vidu sudbinu filmskih likova i celog sveta. Gorka ironija u svemu tome je da se taj komentar može savršeno odnositi i na film koji će svakako biti jedno od najvećih razočaranja godine i u kojem nema čak ni dovoljno stila da prekrije banalnost supstance i ošljarenje u njenom transferu do nas kao gledalaca. Ako je žanrovsko dostignuće to da umesto krvi i creva imamo crni prah i dim, onda svaka čast!

„The Dead Don't Die“ je mrtvorođenče koje nikada i nije imalo šansu da preživi. Potencijalnih razloga je mnogo, od toga da Džarmušu očito ne leže zombiji kao filmski standard (njegovi najuspeliji likovi bili su elitni i unikatni, živi mrtvaci su ipak masa i tu važe druga pravila), do toga da je veliki autor možda zašao u godine kada inspiracije zna da usfali, a proizvodnja filmova po svaku cenu služi da mu održi sliku o sebi kao o aktivnom stvaraocu.

Zapravo, „The Dead Don't Die“ deluje kao film koji nije radio Džarmuš. Više liči na delo nekakvog netalentovanog studenta koji se preko veze upisao na neku provincijalnu akademiju i sa znanjem od deset filmova, što Džarmušovih, što onih iz zombi žanra, pokušao da rekreira kako bi to izgledalo kada bi veliki Džim snimio zombi komediju sa političkom oštricom.

Sigurno postoje i gori i besmisleniji i štetniji načini da ubijete 104 minuta života od gledanja lošeg, tek na momente iskričavog i zabavnog filma, ali da li je to zaista vredno rizika?

The Hummingbrid Project

kritika objavljena na XXZ

2018.

scenario i režija: Kim Nguyen

uloge: Jesse Eisenberg, Alexander Skarsgard, Salma Hayek, Michael Mando

Većini nas brzina interneta, jednom kada dostigne tu tačku da možemo neometano da otvaramo stranice, slušamo muziku, gledamo filmove i serije u "streamu" ili razmerno brzo skinemo nešto, prestaje da bude bitna, odnosno postaje predmet rasprave i nadgornjavanja među kompjuterašima i ložačima opšte prakse. Sve te mikrosekunde pinga, širina protoka i ostale trice i kučine postaju savršeno nebitne jer njihove posledice u principu ne osećamo. Ako nismo profesionalno ili drugačije vezani za to jer određene operacije zahtevaju više protoka i brži odaziv. Recimo cela hi-tech grana industrije, ili, recimo, trgovanje na berzi koja se odvija preko programa i gde onaj koji u najkraćem roku može dati najbolju ponudu privlači najviše korisnika i stvara najviše profita svojim vlasnicima.

Možda potonje zvuči kao suviše blentavo i trivijalno da bi se o tome snimio film, ali bivalo je i filmova koji su se bavili blentavijim i trivijalnijim temama od toga, a da ne pričamo kolikim smo blentavijim nadmetanjima svedočili u poslednjih 30-ak godina. Uostalom, nisu li svi sportovi, svi sukobi i svi ratovi u stvari samo puko nadmetanje, što nadmetanje kao takvo čini izuzetno interesantnim za one koji ga imaju priliku pratiti. Tom generalnom idejom se vodi kanadski reditelj Kim Nguyen čiji je film War Witch privukao puno pažnje kritike i publike, te osigurao nominaciju za Oscara, u svom američkom debiju The Hummingbird Project.

Rođaci Vincent (Jesse Eisenberg) i Anton Zaleski (neprepoznatljivi Alexander Skarsgard) uz pomoć eksperta za bušenje Marka Vege (Mando) žele da polože optički kabl između tehnološke berze u Kansasu i Wall Streeta koji će brzinu odziva smanjiti na 16 milisekundi, odnosno jedan klepet kolibrijevih krila (pogledati naslov), što bi njihovom bogatom investitoru i njegovom programu za trgovinu deonicama osiguralo vrtoglavi profit. Obojica rođaka su ruskog porekla i za sve u životu su se morali grčevito boriti, s tim da je Vincent slatkorečivi poslovnjak, a Anton skoro pa autistični kompjuteraški genije. Obojica, pak, gaje izvestan prezir prema korporativnom svetu i manje ili više ga žele pobediti njegovim oružjem.

Njihov poslovni plan ne seda dobro njihovoj bivšoj poslodavki Evi Torres (sasvim deglamurizirana Salma Hayek) čija kompanija pokušava da i sama pronađe sistem za rekordno brzu komunikaciju među berzama, ali koristeći drugačiji tip prenosa. Ona deluje kao neko koga ne treba izazivati i spremna je na osvetu, a Antonova izdaja je posebno pogađa. Hoće li rođaci uspeti u svom naumu da prokopaju potpuno ravni kanal za optički kabl kroz privatne posede, rečna korita, tvrde stene u nacionalnom parku na Apalačkim Planinama i zemlju prema tehnologiji poslovično skeptičnih Amiša pre nego što ih Eva, u jednakim proporcijama "Bond-zlikovac" i Cruella De Vil, pretekne ili im stane na put?

Korporativni triler je ovde ime igre i tu jedan drugi naslov, onaj koji je proslavio Jesseja Eisenberga, Fincherov The Social Network, predstavlja zlatni standard kojem se The Hummingbird Project približava, ali ga ne dostiže. Reč je o solidnom i solidno napetom filmu koji pokreću izvrsne uloge inače prepoznatljivih, versatilnih i verziranih glumaca. Eisenberg je tu pouzdan i u svom tipu, ali će više pažnje privući svakako Skarsgard koji igra apsolutno kontra svog tipa lepih, samouverenih i hladnih frajera. Nije tu stvar ni fizičke transformacije uz pomoć šminke i protetike, već je reč o pravoj glumi - stavom, pokretom, držanjem i tonom glasa. Skarsgardov Anton jedan je od temeljitijih filmskih čudaka u poslednje vreme. Michael Mando je pouzdan kako samo verzirani epizodista zna biti, a Salma Hayek se očito dobro zabavila karikirajući Evu preko svake mere, uz oslonac na meksički akcenat koji je toliko jak da para uši i nesvakidašnji fizički izgled sa sedom kosom i zatamnjenim naočarima.

Nguyen insistira na mnoštvu lokacija koje se čine autentičnima i čestoj upotrebi širokih kadrova snimljenih iz drona koje, pak, vešto kombinuje sa kratkim krupnim kadrovima u scenama verbalnog ping-ponga koje predstavljaju osnovu filma, što je sasvim dovoljno da vreme od bezmalo dva sata, koliko The Hummingbird Project traje, naprosto proleti, nekolicini očitih nedostataka uprkos. Najočitiji je svakako česta promena tona, od ozbiljnog do parodičnog do trilerski napetog, koja nije uvek baš glatka i logična, ali generalni okvir da se imitira mehanika filmova po istinitim događajima uz često isticanje preciznih vremenskih i prostornih koordinata titl-karticama taj nedostatak u solidnoj meri "pegla".

Donekle su upitni i motivacijski i moralni aspekt filma, odnosno zašto bismo gledali nadmetanje očito dobrostojećih ili nepristojno bogatih ljudi, kao i to da je činjenica da naše junake vodi prilično jednostavna pohlepa, ma koliko se oni trudili da je zamaskiraju iza velikih reči o tome kako žele pokazati srednji prst sistemu od kojeg itekako profitiraju. Ali to se sve da lako otkloniti sa sportskim analogijama: kao što su neki ljudi plaćeni da udaraju lopticu reketom, šutiraju loptu, trče u ravnoj liniji ili skaču u vis i u dalj, tako se naši junaci i zlikovci takmiče ko će osigurati brži protok podataka internetom. A takmičenja su, po prirodi stvari, zabavna za gledanje slično kao i za učestvovanje u njima.

A Film a Week - Mosaic Portrait / Ma sai ke shao nv

previously published on Asian Movie Pulse

Maybe the title "Mosaic Portrait" is the perfect fit for Zhai Yixiang's sophomore feature that has recently premiered in competition of Karlovy Vary. We shall get the "mosaic" and the "portrait". But, boy, what a frustrating experience it is, since for the most of the time the pieces of mosaic seem so random and we are not exactly sure what or whom the writer-director is actually portraying.

The story gets in gear somewhere in provincial China with an unexpected pregnancy of a teenage girl Xu Ying (Zhang Tongxi in her screen debut) for which she accuses one of the teachers in her school, but the film opens with her at the oculist, having an examination for shortsightedness. The techniques Zhai employs via his director of photography Wang Weihua: blurriness, parts of the screen darkened, transitions from unfocused to focused image, pretty obviously point out that young Ying's perspective might not that precise and accurate.

The reason for that might be hiding in the situation at home. Her largely absent migrant worker father Guangjun (Yanhui Wang, pretty active on the Chinese genre scene recently) tries to make up for his absence with strictness on the verge of harshness towards Ying, her mother and basically everybody who gets on his way. He starts his own investigation that proves to be futile early on when the headmaster decides to give support to one of his employees. Luckily, the reporter from the nearest big city Jia (Wang Chaunjun) thinks there is a story in it and joins in to add some pressure to the school and the local police while also being interested in Ying's profile.

But the real mystery here is Ying herself who, apart from the initial accusation, does not seem to get involved in the whole affair. Obviously, she craves for attention and in all the chaos that ensues she finally feels like somebody, rather than nobody. There is a pretty clear social commentary there and it is about the toxic mixture of state-enforced One-Child Policy and the atavistic machismo and patriarchy that results in female children being less loved, less desired and considered to be a failure since they had been born till the end of their lives. So Zhai stays with her, even when the mystery is solved (she has to pay the largest chunk of the price for that) and follows her to a big city-located institution for troubled girls where she seems to be thriving in a predominantly female surrounding. But does she really and do the other girls there really?

As long as Zhai stays with his protagonist, portraying her inner life and landscaping the world around her, "Mosaic Portrait" seems to be a meaningful and effective piece of filmmaking, largely due to Zhang Tongxi's naturalistic acting and the unsentimental stance he takes towards the society. However, Zhai is not that confident as a storyteller, so when he drags it into focus, it remains meandering and losing its threads over the course of the film. The frustrating part is that we are never really sure what of the two was initially on the director's mind, so the "mosaic" part in it is largely synonymous with "chaotic", only form time to time furnished with some nice and evocative visual touches.

Mamonga

kritika objavljena u dodatku Objektiv dnevnog lista Pobjeda i portalu Analitika

Jedini makar delimično crnogorski predstavnik na ovogodišnjem izdanju festivala u Karlovim Varima bio je film „Mamonga“. Reč je o dugometražnom igranom prvencu Stefana Maleševića, beogradskog režisera sa sarajevskom diplomom i to, ni manje ni više, nego u klasi Bele Tara. 

Nakon nekoliko zapaženih kratkih filmova i dugometražnog dokumentarca „Gora“ (2016) Malešević je predstavio asimetrični triptih koji ostaje prilično tajnovit u smislu toga koliko su i kako priče povezane. 

„Mamonga“ je snimljena u srpsko-crnogorsko-bosanskohercegovačkoj koprodukciji na lokacijama u sve tri zemlje u kojima se odvija radnja ovih priča o porodičnoj disfunkcionalnosti, ponekad nepodnošljivom pritisku društva, nedostatku iskrene komunikacije i - kamionima. Film je prikazan u festivalskoj „East of West“ konkurenciji namenjenoj uglavnom mladim i nadolazećim autorima iz Istočne Evrope.

U prvoj priči komunikacija je čak formalno moguća, ali do nje ne dolazi jer pojedini likovi uglavnom sami govore, a retko slušaju druge. Priča prati dvoje skoro pa očajnih ljudi.

Jovana (Marta Bjelica) je zaposlena u pekari i pomaže ocu na farmi sa ovcama, a jedini užitak su joj izlasci sa najboljom prijateljicom Milicom. Marko (Dražen Pavlović) je, pak, deo familije Denić koja polako, ali sigurno razvija špeditersku imperiju. 

Otac ga gura u biznis, iako bi on verovatnije radije studirao ili se bavio elektronikom. Prilikom jednog izlaska Jovanu će napasti i silovati Markov drug i kolega, a on će tome svedočiti nemoćan da uradi išta da ga zaustavi...

Prva priča završava se Markovim prvom samostalnom kamionskom turom, a druga počinje kamionom. Nakon nesreće u planinama, povređena devojka azijskog porekla (Nabi Tang) pokušava da nađe pomoć u nepoznatom kraju. U obližnjem selu žive samo tri muškarca, Mitar (Momo Pićurić), Bogdan (Dejan Ivanić) i mladi sveštenik (ponovo Pavlović) koji se zakleo na ćutanje, pa ne možemo sa sigurnošću da tvrdimo da li je to Marko iz prethodne priče. 

Uprkos grubim spoljašnostima i međusobnim prepucavanjima, sva trojica imaju najbolje namere prema devojci, ali jezik (u slučaju sveštenika i tišina) predstavlja nepremostiv problem što priču propelira od lirski apstraktnog do apsurdno komičnog i nazad.

U trećoj, najkraćoj priči imamo mladu majku (Bjelica), koja bi mogla biti Jovana iz prve pripovesti i njenog sina Luku (izuzetno dopadljivi Vuk Janošević) koji slabo čuje i ne govori. Ona se muči sa nekoliko poslova i živi sa detetom na ivici bede u minimalno opremljenom stanu. 

Skupe terapeutske seanse su im retko priuštive, ali je Luka dobar dečak koji u životu i igri uživa koliko može. S druge strane, kao i mnogi dečaci u tim godinama, fasciniran je kamionima, što miriše na nevolju.

Projekat je imao zanimljivu razvojnu istoriju. Prva priča u produženom obliku bila je zamišljena kao samostalni film, dok su druga i treća napisane kasnije i, prema rečima režisera, inspirisane nagađanjima o tome šta se moglo dogoditi likovima u prošlosti i budućnosti. 

Malešević tu demonstrira zavidnu versatilnost time što priče raspliće u različitim ključevima, od teške, sporovozne socijalne i psihološke drame, preko lirski apstraktne drame sa momentima apsurdne komedije, do socijalne drame koja deluje bajkovito zato što je ispričana iz dečje perspektive. 

Radeći prema scenariju koji je napisao sa još troje saradnika, Malešević vrlo vešto upotrebljava širok dijapazon izražajnih sredstava ne bi li uspostavio određeno raspoloženje, pritom ostajući dosledan i gradeći unikatni stil. On se uglavnom oslanja na duže, po pravilu statične i vrsno komponovane kadrove sa relativne distance snimljene kamerom Bogdana Babovića i meditativnu montažu koju režiser potpisuje sa Jelenom Maksimović. 

Ugođaj je zbog toga ponekad opservaciono-dokumentarni (u prve dve priče, u trećoj se menja rakurs i dodaje više topline), a autor crpi dosta drame i od neoklasičnog soundtracka Džejmsa Stoktona.

„Mamonga“ nije film bez nedostataka. Ponekad je ne bi bilo teško gurnuti u isti koš sa ostatkom istočnoevropskih „misery porn“ festivalskih nastavaka, ali Malešević pronalazi načine da ispričane priče ponovo interpretira na neki novi i autentičan način. Sve u svemu, posebno s obzirom na to da govorimo o dugometražnom igranom prvencu, „Mamongu“ (tajnu naslova otkrićete gledajući film) možemo smatrati vrlo dobrim radom.

A Film a Week - Zagreb Equinox / Zagrebački ekvinocij

Zagreb Equinox, premiering in the new Kontrapunkt sidebar of Pula, certainly does not lack ambition to be a proper, kinetic youth-themed film and one of the first of its kind in Croatia. What could possibly be considered as a major problem somewhere else, like the lack of financial means (apparently, the film was shot with no budget to speak of, and the money obtained through the crowdfunding campaign - less than 1 500 € - was spent entirely on sandwiches for the cast, crew and extras) and the formal filmmaking education for the complete crew, here is actually turned into one of the major advantages. In his feature-length debut, Svebor Mihael Jelić sure-handedly channels the voice of his generation.

It is the night of Spring Equinox and Lena (Lena Medar) is throwing a party assisted with a crew of her friends. The party is about to take place in the flat of the semi-legendary urban dude Klas who left it to all the youth in Zagreb before leaving for Switzerland. So the crew of six is divided in three couples and tasked with different things regarding the preparations. Lena and Maša (Lana Bogović) should prepare the place and welcome the first guests. Mrva (Patrik Gregurec) and Kači (Mislav Valsim) should arrange the booze and the music, Lena's personal favourite Miki Souls (whose song is actually used as the theme and who appears in a cameo later on). And finally, Blagi (Tin Blagojević) and Luna (Luna Pilić) should score enough weed to keep all the guests happy. Simple enough, what could possibly get wrong?

Actually, almost everything. The party gets crowded and noisy really quickly, which does not sit well with the nosy neighbour (Ksenija Marinković, seen in a number of Croatian films recently), and the guests do not seem to be satisfied with the lack of ganja. Lena is getting nervous because her friends are running late and Maša's crush on a local player. Mrva and Kači are getting into every sort of trouble, involving an Uber driver, a bus conductor and police due to Mrva's Devil-may-care attitude and Kači's good-boyish unpreparedness for that kind of stuff. On the other side of the town, Blagi and Luna cannot score any weed since all the major dealers are either arrested or in hiding, so they have to search for the guy nicknamed Lepi (Croatian for "Pretty") who has the habit of popping up at places and disappearing randomly.

What Jelić tries to sell as a typical night in Zagreb is clearly devised from a number of anecdotes of a number of people but, frankly, it does not matter. First of all, most of us who still remember our youth years have had similar, or even much worse experiences at and around parties, apart from hearing even crazier stuff happening. Secondly, it is handled with ease and good instinct by him as a director and his young crew that it feels completely genuine and believable. The kinetic camerawork of Hrvoje Bazina fits the purpose perfectly and the editing handled by the director himself together with Karlo Oto Lekić, Adam Mišković and Laura Pascu is smooth enough in the terms that all three couples never overstay their welcome on the screen.

On the other hand, there is still some room for improvement regarding the dialogues that sometimes get too clunky and the work with actors whose line delivery feels a bit stiff at places. Production values are also somewhat modest, but it is still a success having in mind that the whole film was made for free and powered by sheer enthusiasm. Jelić does good to include some of the cheap, but elegant-looking graphics to make the looks of the film more appealing and it is a pity he forgets about them in the middle section of the film.

The real success is, however, securing some of the recognizable Croatian actors for bit parts, so we get to see Drago Ćosić as a former punk-rocker turned cop and Goran Grgić as a Uber driver with a grudge interacting with a TV comedian Marko Petar Orešković as a public transportation controller and Ozren Grabarić as a straight-faced police officer. That shows that, after Zagreb Equinox, Jelić and his collective might have a bright future in Croatian cinema.

Koko-di Koko-da

kritika objavljena na XXZ

2019.

scenario i režija: Johannes Nyholm

uloge: Leif Edlund, Ylva Gallon, Katarina Jakobson, Peter Belli, Morad Baloo Khatchadorian, Brandy Litmanen

Iza blesavog, detinjastog naslova izvučenog iz dečje pesmice o zaklanom pevcu krije se jedan od uvrnutijih žanrovskih filmova ove sezone. I u njemu nema ničeg dečijeg i nevinog, naprotiv: švedski reditelj Johannes Nyholm se, kao što je to već demonstrirao u svojim kratkim filmovima i prvencu The Giant, bavi realističnim, važnim temama, u ovom slučaju žalovanja i disfunkcionalnosti parova, na jedan nadrealan, košmaran, pa čak i sadistički način. Film je imao premijeru na Sundance Festivalu, a nedavno je prikazan u Karlovym Varyma.

Tročlana familija maskirana u antropomorfne zečeve je na izletu u gostionici gde proslavljaju rođendan kćeri Maje (Jakobson) uz hranu i bizarni nastup komičarske trupe. Majka Elin (Gallon) se otruje hranom i cela familija biva prebačena helikopterom u bolnicu pre nego što proslava bude gotova. Sutradan, međutim, majka i otac Tobias (Edlund) ne uspevaju da probude svoju kći - ona je misteriozno preminula u snu.

Tri godine kasnije, par nevoljno odlazi na godišnji odmor. Njihovo žalovanje se pretvorilo u rutinu pasivne agresije i verbalnog zlostavljanja i sva je prilika da odmor to popraviti neće. Elin se duri oko pogrešnog sladoleda koji joj je Tobias kupio na benzinskoj pumpi i definitivno nije oduševljena idejom o kampovanju u prirodi. On, pak, baš na tome insistira tako da čak bez najave skreće u šumu gde usred noći postavi šator.

Zujanje komaraca je tu tek prvi znak nevolje, a Elinino uriniranje u prirodi je uvod u pravu pravcatu nevolju. Kao grom iz vedra neba se na tom mestu pojavljuje menažerija čudnih i pretećih likova, starovremenski vašarski zabavljač (danski muzičar Peter Belli), grmalj koji nosi mrtvo prase (Khatchadorian) i divljakuša koja vodi opasnog psa (Litmanen). Oni svakako nemaju dobre namere i dvojcu se ni u kojem slučaju ne piše dobro. Šta god pokušali, izginuće brutalnom smrću, iznova i iznova u košmarnom snu.

Motive viđene u drugim filmovima ovde nije teško prepoznati. Tako imamo von Trierov Antichrist u osnovi priče (par koji je izgubio dete pa žaluje u izolaciji), Hanekeovo remek-delo Funny Games (napad neznanaca na relativno komfornu egzistenciju koja se može tumačiti kao misija šokiranja buržoazije), mehaniku komičarskog klasika Groundhog Day u kojoj likovi proživljavaju iste događaje iznova i iznova kao u kakvoj uvrnutoj kompjuterskoj igrici i "nightmare logic" tok koji je vrlo fluidan, ali bez nekakve čvrste konvencionalne logike, pa čak i ubačene animirane sekvence poetičnog, ali pomalo morbidnog karaktera.

Ono što je iznenađujuće u celoj toj mešavini poznatih ideja je lakoća sa kojom to kod Nyholma radi i ostavlja trajni utisak na gledaoca, ali i originalnost koju na kraju krajeva autor postiže. Razlog tome može biti duboka ukorenjenost u realnosti jer je dinamika para koju Nyholm ovde prikazuje savršeno uverljiva, kao i osećaj koji i Tobias i Elin imaju da je sve što urade - pogrešno, ali ne mogu protiv sebe, pa moraju jedno protiv drugog. Takođe, veliko otkriće ostavljeno tačno za kraj, premda nonšalantno nagovešteno na samom početku, itekako ima efekta i logike, pa zbog toga otvara novi nivo za tumačenje filma.

Nekim gledaocima sadizam koji Nyholm demonstrira prema svojim likovima može biti problematičan, ali recimo da se tu radi o cepidlačenju i nepotrebnoj moralizaciji jer sam dizajn negativaca takav da nema i ne može imati dodirnih tačaka sa realnim svetom. Dizajn filma inače, što vizuelni, što zvučni, tako je izbalansiran između realističnog i surealnog da se čini kako se Koko-di Koko-da vrlo vešto prebacuje iz jednog "sveta" u drugi. Naravno, brojne repeticije bez produbljavanja ispitivanja materije, odnosno površnost nasuprot nastudiranom dizajnu, uzimaju svoj danak u ritmu filma od sredine prema kraju, ali to je tek minoran problem kojem se može suprotstaviti kontra-argument da se žalovanje i depresija kreću u krugovima i da njihove žrtve zapravo tapkaju u mestu i ne izvlače nove spoznaje tako lako. Na kraju, iako je bilo mogućnosti da film bude remek-delo (nije, ali je svejedno dobar), možemo se zadovoljiti njegovim konačnim dometom i činjenicom da nam neke sekvence do u detalj neće tek tako izleteti iz memorije.

Monsoon

kritika objavljena u dodatku Objektiv dnevnog lista Pobjeda i na portalu Analitika

Ah, taj arhetipski muškarac na pragu sredovečnosti sa krizom identiteta koji se upućuje u istraživanje samog sebe i čemu pripada. Najčešće u nacionalnom smislu (imigrantski koreni, dvostruki osećaj da je stranac). Ponekad u smislu potisnute seksualnosti koja izbija na površinu. On je često nemušt, ne ume da se izrazi, a zapravo ne zna ni šta bi hteo, ni šta ga muči, pa u toj neodređenosti i neizvesnosti pati li pati...

Ako se može verovati filmskim festivalima, taj i takav muškarac je predominantna sorta. Priča o njemu ponavlja se i varira poslednjih nekoliko godina. Pitanje je, međutim, koliko je puta moguće tu priču ispričati, da bismo makar probali da se pretvaramo da gledamo nešto novo i originalno. 

Ništa nije mnogo drugačije ni u slučaju filma „Monsoon“, drugog dugometražnog filma Honga Kaua koji je otvorio zvaničnu takmičarsku selekciju ovogodišnjeg, 54. izdanja festivala u Karlovim Varima.

Pomenuti muškarac u filmu je Kit (malezijski glumac Henri Golding, zapažen prošle godine u mega-hitu „Crazy Rich Asians“), Britanac vijetnamskog porekla koji se vraća u domovinu roditelja gde se, naravno, oseća kao stranac. On je tamo rođen, ali njegova sećanja su mutna. Jezik jedva razume, pa se uglavnom oslanja na pomoć drugih: prijatelja iz detinjstva Lija (Dejvid Tran), svog dečka Amerikanca Luisa (Parker Sojers) koji ima sopstvenih demona i galeristkinje Lin (Moli Heris) koju slučajno upoznaje.

Čini se da je Kitova misija besciljna i bezidejna, kao u mnogim ostvarenjima ove vrste, sve do polovine filma kada se kao pravo poslanje otkrije cilj da pronađe pravo mesto za pepeo pokojnih roditelja, bio to Sajgon u kojem su živeli do rata i malo kasnije, ili Hanoj, gde su rođeni.

Tu film počinje da dobija novi smisao na koji Hong Kau možda na početku nije ni računao gurajući u prvi plan krizu kulturnog identiteta kojom se nešto inovativnije bavio u prethodnom filmu „Lilting“ (2014). Ovde se, čini se, još i više drži elemenata iz autobiografije.

„Monsoon“, ma koliko naslov generički zvučao, postaje svedočanstvo o savremenom Vijetnamu koji je razapet između burne istorije i postpolitičkog, ultrakapitalističkog moderniteta u svoj svojoj kompleksnosti. 

Moramo imati u vidu da takav portret ove indokineske zemlje još nismo imali prilike da vidimo, naročito u filmu zapadnog autora, što Hong Kau zapravo i jeste kao Britanac koji je karijeru razvio tamo. 

Režiser, međutim, pokazuje veće ambicije. Želi i uspeva da razume situaciju bolje od prosečnog zapadnjaka koji bi verovatno posegnuo za „misery pornom“ kada je reč o portretu teškog života potlačenih u vrlo specifičnoj formi kapitalizma ili za žanrovskim rešenjima ratnog filma kada govorimo o prikazu istorijskih prilika.

U smislu izvedbe, film je solidan koliko to može biti. Sajgon i Hanoj izgledaju distinktivno i realistično, bez utapanja u ružnoći, iako je možda najpamtljiviji kadar onaj na samom početku, uz uvodnu špicu, kada kamera iz ptičje perspektive pruža širi pogled na raskrsnicu gde haotični saobraćaj motora, automobila i pešaka polako počinje da dobija smisao kako vreme prolazi. Emocionalnom ugođaju doprinosi i muzika, skoro pa konstantno prisutna, i ambijentalna i kao originalna pratnja, a odjavna post-rok tema ostavlja upečatljiv utisak.

Međutim, „Monsoon“ sa glumačke strane pada kao žrtva nepažljive podele uloga i ne baš najlogičnije koncepcije s obzirom na to koliko bi Kit i Luis mogli da budu stari. Dva glumaca upinju se iz petnih žila da kanališu kompleksne emocije. To im u nekom čistom obliku donekle i uspeva, ali ne može sakriti činjenicu da su premladi za uloge ljudi rođenih odmah posle rata koji osećaju njegove posledice. Naprosto zrače nekom milenijalskom aurom.

Konačni sud glasi: „Monsoon“ bi bio mnogo bolji kao film kada bi se posmatrao razložen na komponente, a ne u celini, iako možemo verovati autoru da je imao celovitu viziju. Čini se da je Hong Kau znao šta je želeo da iskomunicira ali, kao i glavni lik filma, nije uspeo da se izrazi.

The Lodge

kritika objavljena na XXZ

2019.

režija: Veronika Franz, Severin Fiala

scenario: Veronika Franz, Severin Fiala, Sergio Casci

uloge: Riley Keough, Richard Armitage, Alicia Silverstone, Jaeden Lieberher, Lia McHugh

Pre četiri godine Veronika Franz i Severin Fiala su pošteno uzdrmali horor-scenu sa svojim dugometražnim prvencem Goodnight Mommy koji se kroz izraz sporovoznog, atmosferičnog, misterioznog horora zapravo bavio porodičnim odnosima, tugovanjem i različitim reakcijama na isto. Film nas je počastio sa nekoliko strašnih, dojmljivih scena koje se urezuju u pamćenje i izuzetnim osećajem za prostor. Dvojac je od tada stekao u neku ruku kultni status i osigurao sredstva za svoj prvenac na engleskom jeziku. The Lodge je imao premijeru na Sundance Festivalu uz uglavnom jako pozitivne kritike, a svoju internacionalnu i evropsku premijeru upravo u noćnom programu u Karlovym Varyma.

The Lodge u prvom planu opet ima porodicu i porodične odnose, ovog puta dodatno oneobičene činjenicom da nije u pitanju biološka, već stečena porodica, dok je dodatni adut za jezivu atmosferu opet izolacija, ovog puta zavejana kuća za odmor u kojoj se ionako neskladni odnosi dodatno ruše. Iz ovog opisa prve asocijacije su svakako njihov prethodni film, prošlogodišnja horor-senzacija Hereditary i, naravno, The Shining, ali je The Lodge sve pre nego derivativni filmski uradak.

Richard (Armitage) i Laura (Silverstone) prolaze kroz prilično buran razvod koji nju gura u duboku depresiju. Njegovo insistiranje da proces ubrza i finalizira da bi se oženio svojom novom devojkom Grace (Keough) Lauru, pak, gurne preko ivice, u jedno od najšokantnijih filmskih samoubistava koje smo imali prilike da vidimo. U centru razvoda, kako to obično biva, kao žrtve stoje njihova deca, Aidan (Lieberher) koji je na pragu puberteta i nešto mlađa Mia (McHugh). Bez potrebe za posebnim objašnjavanjem, oni nisu baš skloni Grace i krive je za samoubistvo njihove majke, a očevi pokušaji da ustroji novu porodicu s pripadajućom dinamikom daleko su od plodonosnih.

On zato dolazi na ideju da njih četvoro skupa provede zimu u relativnoj izolaciji, u iznajmljenoj kući za odmor ne bi li se saživeli međusobno, što je problem imajuči u vidu tvrdi stav dece, naročito Aidana, ali i Graceine nesigurnosti, anksioze, čudnu, gotovo sablasnu vibru koju odašilje, a naročito njenu misterioznu i prilično nekonvencionalnu prošlost koju pokušava da sakrije i potisne, a koja ima veze sa tim da je ona jedina preživela članica samoubilačkog kulta). Kada Richard ode na neodložni službeni put pred Božić, a kuću zatim pogodi mećava, njihova sposobnost da prežive zajedno će se naći na teškom iskušenju, naročito zbog toga što se u i oko kuće dešavaju vrlo čudne, čak neobjašnjive i verovatno natprirodne stvai: hrana i predmeti nestaju, kućni ljubimac se muva u i oko kuće što inače ne radi, a klinci i Grace prebacuju krivicu sa jednih na druge.

Prva stvar koju Franz i Fiala ruše je zabluda da su deca po definiciji nevina i nesposobna za mržnju ili hladni prezir jer već njihovi nehajni nestašluci mogu da budu surovi. Nije to novo u žanru, jezivo dete kao antipod magičnom je provereni horor-standard i mnogi horori kapitaliziraju na toj inverziji. Međutim, autorski dvojac ovde u kreativnom smislu odlazi nekoliko koraka dalje i izvan uvreženih klišea. Ono što strašno kod Aidana i Mie nije to što su monstruozne mašine za mučenje i ubijanje, nego upravo to koliko su normalni (kao sva ostala deca), ali jednako tako sposobni za složene psihološke igrice u kojima zapravo ne žele da joj permanentno naude, nego je zezaju bez mere, pritom neznajući da su njene anksioze i nesigurnosti tempirana bomba.

Jednom kada se uloge promene i kada Grace ode preko ruba pameti, njeno ponašanje postaje nepredvidljivo, efikasno opasno za sve oko nje, ali jezivo dosledno idealima koje propoveda. Ma koliko se ludačkim njeni postupci činili, oni su ipak itekako motivisani i ukorenjeni u njenom karakteru, odrastanju, naučenom iskustvu...

Ova u suštini komorna priča ograničena na troje do petoro likova dosta zavisi od glumaca. Franz i Fiala tu imaju i sreću da su uspeli da izaberu glumce koje su hteli, a koji spadaju u red najboljih i najinteresantnijih u svojoj generaciji (Jaeden Lieberher, Lia McHugh i Riley Keough se tu posebno iskazuju, a dinamika među njima je izuzetna), ali pokazuju i zavidan nivo znanja u smislu vođenja njih kroz uloge, naročito po pitanju finog podešavanja emotivnog registra koji se od njih zahteva od scene do scene. Film je, zahvaljujući tome, ali i savršeno preciznoj montaži ritmičan i glatko teče sve vreme sa šokovima na tačno određenim mestima koji nisu banalni kao što su to u pravilu takvi momenti u "mainstream" hororu.

Tehnički, film je takođe izvanredan, što zahvaljujući impresivnoj fotografiji Lanthimosovog direktora fotografije Thimiosa Bakatakisa, što neoklasičnom "soundtracku" Dannyja Bensija i Saundera Jurriaansa koji se savršeno uklapaju u viziju koju su Veronika Franz i Severin Fiala imali i proveli kada je The Lodge u pitanju. Reč je o filmu koji već sada značajno doprinosi modernom, lagano artsy hororu i kojem se smeši status klasika i to ne čak ni u nekoj dalekoj budućnosti.

A Film a Week - Ghost of the Golden Groves

previously published on Asian Movie Pulse

Recently we had "Tumbbad", a formally conventional, yet mesmerizing, demons-infested tale of greed, reviewed here by yours truly. Another brilliant, yet differently dressed, debut comes also from India - "Ghost of the Golden Groves", penned and helmed by a Bengali duo Aniket Dutta and Roshni Sen, hidden under the pseudonym Harun al-Rashid (after an Arabian Nights character who is always masked). These two titles are not even remotely same kind of cinematic works, but now it is possible to argue that horror scene in India is gaining momentum quickly.

"Ghost of the Golden Groves" comes from Bengal and relies a bit on its tradition regarding the art house cinema dating from the 60's and Indian New Wave, but it is not the only clue needed for the interpretation of this diptych of strange ghost stories set deep in the backwoods and in the time when civilization started to visit those virgin lands. Some of the clues are spelled out, literally, early on: we can hear names Seijun Suzuki, Kaneto Shindo and Teshigahara, which are all the names of Japanese New Wave auteurs and if we were not listening carefully, Dutta and Sen will treat us with a couple of references to their work. Also, some other influences can be read: David Lynch, Alejandro Jodorowsky, acid western, experimental cinema as well as early and fairly basic science fiction B-movies, all of that shot predominantly in crisp black and white, or, better said, shades of grey.

The title is a bit misleading, there is not just one ghost, but more of them in those two stories that are connected only through the sheer strangeness of events and the clash of modernity and ancient, almost animalistic superstition as a lifestyle. The first, shorter part of the film titled "The Polymorph" and based on Dutta's own short story, follows the survey officer from Kolkata named Promotho (and played by Joyraj Bhattacharjee, glimpsed in Ronny Sen's astonishing "Cat Sticks") who came to the titular forest to map the roads that would run through the area in the future. He is met with hostility from the locals and tricked by a demon who took the shape of a local performer, so he ends up lost in space and time.

The second story, titled "Maya" and based on a short story by Bibhutibhusan Banyopadhyay, follows a poor, unemployed cook (Soumyajit Majumdar) who becomes a caretaker of a secluded, old villa owned by an eccentric old rich man (Jayanta Banerjee), despite the warnings about what happened to the previous men on his job. He does not seem to care even when a gas-masked woman, obviously from the future, starts visiting him in his dreams, followed by a group of similarly dressed people referred to simply as the others...

It would be easy, lazy and plain to write off "Ghost of the Golden Groves" for its awkwardness, because here it actually serves the purpose to tell an archetypical story about the clash between the new and the old, the civilization and wilderness. And Dutta and Sen do their best to tell it in a quite unique way, laced with humorous moments and striking visuals, effectively creating a memorable universe and using the storytelling means to the maximum effect.

Two things stand out here. One is the use of colour, first just suggested in the film's text when Promotho notices the green light in the forest only to be told by the carriage driver that people there see everything in black and white, then shown literally in cook's dreams and finally in the epilogue sequence where he recounts his story from a stage to the alien audience. That kind of use is far from the usual, it might even seem counter-intuitive a bit, but it makes sense and looks good paired with the rest of the black and white material shot by Basab Mullick that captures the attractiveness of the deep forest and primitive villages, complete with the "decay porn" of the crumbling villa.

The second one is sound design that is being used as a storytelling tool in a fresh way. Paired with an eclectic choice of music (done by Dutta), that includes rock, folk, jazz, blues, as well as electronic and modern pop, it creates a lasting impression, making "Ghost of the Golden Groves" one of the most pleasant surprises and arresting first-time filmmaking efforts in the terms of the strength and clarity of auteur vision.