31.7.18

Lista - Jul 2018


Ukupno pogledano: 45
Prvi put pogledano: 36
Najbolji utisak (prvi put pogledano): Tully
Najlošiji utisak: New End / Ende Neu

*ponovno gledanje
objavljene kritike su aktivni linkovi

datum izvor Naslov na Engleskom / Originalni naslov (Reditelj, godina) - ocena

01.07. video Kodachrome (Mark Raso, 2017) - 6/10
02.07. video Crooked House (Gilles Paquet-Brenner, 2017) - 4/10
*02.07. festival Infinite Football / Fotbal infinit (Corneliu Porumboiu, 2018) - 8/10
03.07. kino Tully (Jason Reitman, 2018) - 9/10
04.07. video Manito (Eric Eason, 2003) - 2/10
*05.07. festival Dawson City: Frozen Time (Bill Morrisson, 2016) - 8/10
06.07. festival Diamantino (Gabriel Abrantes, Daniel Schmidt, 2018) - 7/10
06.07. festival To The Night (Peter Brunner, 2018) - 3/10
07.07. festival 53 Wars / 53 wojny (Ewa Bukowska, 2018) - 8/10
07.07. festival Volcano / Vulkan (Roman Bondarčuk, 2018) - 9/10
08.07. festival New End / Ende Neu (Leonel Deitsche, 2018) - 2/10
10.07. festival Via Carpatia (Kasper Bajon, Klara Kochanska, 2018) - 4/10
10.07. festival Blossom Valley / Virágvölgy (Laszlo Csuja, 2018) - 5/10
*10.07. festival Iskra (Gojko Berkuljan, 2017) - 8/10
*11.07. festival Tigers Are Not Afraid / Vuelven (Issa López, 2017) - 7/10
*11.07. festival Five Fingers for Marseilles (Michael Matthews, 2017) - 6/10
11.07. festival Hostile (Mathieu Turi, 2017) - 3/10
12.07. festival Sueno Florianopolis (Ana Katz, 2018) - 6/10
12.07. festival Miriam Lies / Miriam Miente (Natalia Cabral, Oriol Estrada, 2018) - 4/10
12.07. festival Snowflake / Schneeflöckhen (Adolfo J. Kolmerer, William James, 2017) - 7/10
12.07. festival Rendel (Jesse Haaja, 2017) - 6/10
12.07. festival Trauma (Lucio A. Rojas, 2017) - 4/10
13.07. festival Putin's Witnesses / Svideteli Putina (Vitaly Mansky, 2018) - 8/10
*13.07. festival Charismata (Andy Collier, Toor Main, 2017) - 6/10
*13.07. festival Party Hard Die Young / Die letzte Party deines Lebens (Dominik Hartl, 2018) - 6/10
*13.07. festival Premika (Siwakorn Jarupongpa, 2017) - 7/10
*13.07. festival Rosemary's Baby (Roman Polanski, 1968) - 9/10
13.07. festival Oto (Vasja Ravškar, 2018) - ?/10
14.07. festival  Vidar the Vampire / VampyrVidar (Thomas Aske Berg, Frederik Waldeland, 2017) - 6/10
15.07. kino Loving Pablo (Fernando Léon de Aranoa, 2017) - 3/10
16.07. festival Hunting Elephants (Reshef Levi, 2013) - 6/10
16.07. festival Lada Kamenski (Sara Hribar, Marko Šantić, 2018) - 4/10 
17.07. festival Aleksi (Barbara Vekarić, 2018) - 5/10
17.07. festival Perseverance/ Vztrajanje (Miha Knific, 2017) - 3/10
17.07. festival Until the End of Death / Do kraja smrti (Anđelo Jurkas, 2018) - ?/10
18.07. festival Home / Dom (Dario Pleić, 2018) - 5/10
18.07. festival For Good Old Times / Za ona dobra stara vremena (Eduard Galić, 2018) - 6/10
19.07. festival Chameleon / Kameleon (Dino Kos, Frano Barunčić, 2018) - 3/10
19.07. festival Deep Cuts / Duboki rezovi (Dubravka Turić, Filip Mojzeš, Filip Peruzović, 2018) - ?/10
20.07. festival Beast (Michael Pearce, 2017) - 7/10
21.10. festival Mayerling (Anatole Litvak, 1936) - 5/10
24.07. festival Mali (Antonio Nuić, 2018) - 8/10
25.07. festival Amok / Džgan (Vardan Tozija, 2016) - 7/10
25.07. festival Hannah (Andrea Pallaoro, 2017) - 5/10
28.07. festival Lazy Guy / Lijenština (Aleksa Stefan Radunović, 2018) - 2/10


29.7.18

A Film a Week - Mali

previously published on Cineuropa


Oddly enough, the last and the most eagerly awaited world premiere at this year’s edition of the Pula Film Festival, Mali, written and directed by Antonio Nuić (All for Free, Donkey, Life Is a Trumpet), is a sequel of sorts. Or, more accurately, an instalment in his series of shorts and features about the same characters. They were introduced in one of his student shorts, rising to national fame in the final chapter of the well-received triptych Sex, Drinks and Bloodshed, on the topic of football hooliganism in Croatia, where a night of game-watching among friends veers off in an unpredictable direction, unearthing dangerous secrets.
Some 13 years later, the child seen as a baby in the previous film, Mali (mesmerising newcomer Vito Dijak), is about to finish primary school. His mother, Martina (not seen in the film), is dying of cancer in hospital, and his father, Frenki, played by Vito’s real-life father Franjo Dijak (Goran), has come back from jail a changed man – not exactly leaving his criminal ways behind, but becoming more savvy about them. The trouble is that as soon as Martina dies, her parents will sue Frenki to gain custody of Mali and probably win the case, even though the boy has been doing much better in life since his father got back, improving his grades, behaving better and nurturing his chess skills. However, Frenki has a plan that not only involves testimonies from the staff at Mali’s school, but also from his new business partners, his sleazy lawyer friend Vladek (Robert Ugrina) and dirty cop Majić (Živko Anočić), as well as his loser mates Boki (Bojan Navojec), Raks (Rakan Rushaidat) and Kečo (Hrvoje Kečkeš). Meanwhile, overly violent cop Slišković is on his tail.
In Mali, Nuić disaffirms the “Hitchockian” theory of “drama as life with the dull parts cut out”. Pretty much all we see are people immersed in ordinary situations and rituals: chit-chat, buddy-to-buddy banter, drinking, doing drugs, enjoying a birthday party and a field trip, all of which is slotted into a compelling crime storyline, while the supposed action takes place off screen. Its “Croatian Usual Suspects” label might ensure that it gets some time on the festival circuit before it opens domestically in winter 2019.
This lean, 90-minute film works better than expected for such an ambitious crime-drama transposed to a Croatian setting thanks to Nuić’s precise writing, dialogue that blends gritty realness and effortless cool, and his sure-handed directing that uses the skills of the crew (consisting of his usual collaborators) to the maximum. Radislav Jovanov Gonzo’s cinematography (varying the colour palette to match the location, whether urban or rural, and changing the length of the shots to match the mood) is impressive, as is Hrvoje Štefotić’s pulsating, tension-inducing original score.
The actors are also employed masterfully. Franjo Dijak, Rakan Rushaidat, Bojan Navojec and Hrvoje Kečkeš have certainly played some part in creating their characters together with Nuić from their student times on. Now, the “gang” has been reinforced by Robert Ugrina and Živko Anočić (doing a good job of being both scary and smart at the same time), and especially by Vito Dijak, whose measured, controlled performance is rarely seen in child actors. He might just represent the bright future of the Croatian acting scene, while his character is, ironically, the very dark, dystopian future of Croatian society if trends such as risky yet highly organised crime and corruption continue to grow.

27.7.18

Beast

kritika objavljena na XXZ

2017.
scenario i režija: Michael Pearce
uloge: Jessie Buckley, Johnny Flynn, Geraldine James, Shannon Tarbet, Trystan Gravelle, Olwen Fouéré

Ponekad, samo ponekad, dogodi se da neki film unese potpuni razdor u ličnost gledaoca jer na pitanje je li dobar ili nije nema suvislog odgovora pošto svakako nije osrednji. Gledalac je tako istovremeno i fasciniran što pametnom rekontekstualizacijom filmskog nasleđa, što potpuno originalnim idejama, ali i frustriran “dečijim bolestima” (ah, to “mamuzanje” u sredini) i rešenjima koja nisu baš najuspelija, poput nekoliko obrata previše koji vode prema potpuno pogrešno koncipiranom kraju. Takvi filmovi obično bolje deluju sa svakim narednim gledanjem ako im magnetizam za to proradi, što je slučaj sa Beast, dugometražnim prvencem autora nagrađivanih kratkih filmova Michaela Pearcea.

Utisci o filmu su toliko difuzni da ih je možda najbolje opisati kroz reference na druge naslove. Tako imamo osnovnu premisu negde između “pulp” trilera 90-ih tipa Sleeping with the Enemy i remek-dela Badlands, uvijenog u foliju britanskog televizijskog procedurala sa horor-atmosferom ranog Polanskog i uz pretnju da će se možda pretvoriti u ludački horor tipa Sightseers što zbog razvoja glavnog ženskog lika, što zbog socijalnog komentara u pozadini. Ali rekoh, Beast je dosta više od zbira sastavnih delova i pokazatelj rediteljevog potencijala da postane jedan od najznačajnijih filmskih autora u godinama pred nama.

U uvodnoj i jedinoj naraciji naša protagonistkinja Moll (Buckley), odevena u letnju žutu haljinu i gledajući se u ogledalu, saopštava nam da je kao mala bila fascinirana kitovima ubicama jer izgledaju kao da se smeju. Znamo da je nešto “off” sa njom i potvrdu dobivamo na njenoj rođendanskoj zabavi kada joj sestra “ukrade show” saopštenjem da je trudna (i to da nosi blizance), a stroga majka Hilary (James) pošalje nesretnu Moll po šampanjac u podrum. Ona, pak, napušta svoju zabavu i odlazi u lokalni klub (mesto radnje je tesno povezana zajednica na otoku Jersey u Lamanšu), gde flertuje sa jednim momkom. Kada dotični postane navalentan kasnije, na scenu gotovo niotkuda stupa Pascal (Flynn) u svom starom Land Roveru, naoružan sa lovačkom puškom, te u maniru kaubojčine otera napasnika.

On je, pak, priča za sebe, dosta više od utiska šarmantne barabe i prestupnika (vozilo mu je puno ilegalno ulovljenih zečeva). Poreklom iz potlačene francuske manjine, sa žigom seksualnog prestupnika pod ne baš do kraja jasnim okolnostima, on je autsajder na svojoj zemlji, a moguće i Mollin kit ubica iz naracije u kojeg se ona zaljubljuje. Lokalnu zajednicu, međutim, potresa serija ubistava tinejdžerki gde je Pascal prvi, prigodni i najverovatniji osumnjičeni, a Moll mu pruža bezrezervnu podršku što je dovodi u sukob sa svojom buržoaskom familijom i zapravo svima koje poznaje. To, pak, nije ništa novo za nju: nipodaštavana je kod kuće i zlostavljana u školi, što će njihovu vezu učiniti čvršćom čak i uprkos sumnjama koje se porađaju u njenoj glavi. Ona zapravo samo ne zna kako da se postavi sve i da je Pascal zaista ubica.

Misterija odlično radi skoro do samog kraja kada Pearce pokaže da nije baš najsigurniji pripovedač i da mu je cilj više da “izvoza” gledaoca nego da ostane koherentan i dosledan standardu koji je sam postavio. Međutim, kao reditelj je više nego potkovan jer mu je svaka scena na granici savršenstva, a ima ih različitih i sa pregršt motiva. Tako imamo i nežno-romantične i seksualno-napete scene između dvoje ljubavnika, zagušujuću atmosferu doma i formalnih druženja pod imperativom pristojnosti, policijska ispitivanja, Molline sekvence snova, odnosno noćnih mora i sve to izgleda savršeno. Za pohvalu je takođe fotografija Benjamina Kračuna koja hvata zadivljujuću lepotu prirode bez imalo koketiranja sa sladunjavošću primerenom za turističke brošure, što inače ume biti boljka britanske filmske i televizijske produkcije.

Glumačka podela je možda i najimpresivniji deo filma. U Johnnyju Flynnu vidimo tinjajući bes koji svakog trenutka može eksplodirati, pa takav prolazi u obe varijante – i kao ubica sa psihopatskim nagnjenjima, ali i kao nepravedno optuženi. Geraldine James je u svojoj hladnoj rigidnosti apsolutno jeziva kao majka koja “samo” pokušava da održi red u kući i zajednici. Glavna zvezda filma je, međutim, Jessie Buckley, etablirana na irskoj mjuzikl sceni kojoj je ovo prva ozbiljna filmska uloga nakon nekoliko televizijskih. Njena pažljiva, inteligentna, ali i emotivno hrabra interpretacija Moll je na granici savršenstva i služi kao kičma filma i jedan je od većih razloga da mu se i u budućnosti vraćate.

22.7.18

A Film a Week - Aleksi

previously published on Cineuropa
World-premiering as the opening film in the national competition at the Pula Film Festival, the debut feature by Croatia’s Barbara Vekarić, Aleksi, is being marketed as something quite new in contemporary national cinema: an indie-style dramedy that tackles the topic of “the second coming of age” and figuring out life goals on the brink of one’s thirties, in a realistic fashion. Strong social-media campaign aside, Aleksi is a bit of a let-down, although it is quite enjoyable in parts.
The title character, played in stunning fashion by Tihana Lazović (The High Sun), is a typical movie millennial: after a few attempts at studies and internships abroad, she comes back to her parents’ (played by Serbian actors Aljoša Vučković and Neda Arnerić) coastal home on the Pelješac peninsula. While dodging a job in the family wine business and waiting for a response to her latest application for yet another internship in Berlin, she spends her time posing as an abstract photographer, hanging out with her cousin Lea (Nataša Janjić) and weighing up relationship prospects with three very different men.
The first, Goran (Lazović’s The High Sun partner Goran Marković), is a local musician to whom she feels an instant attraction, but she is repulsed by his somewhat conservative ideas about roles in a relationship. Then we have an older, rich playboy, Tony (played by Slovenia’s Sebastian Cavazza), who will take her yachting or give her the very best cocaine, but he does not seem too keen on anything more than just fooling around. Finally, there is a fellow photographer, Chris (Jason Mann), an American she met by chance on a ferry, who shares her interests, but whose overly benevolent attitude serves as a turn-off.
The idea is basic enough, done to death in US indie cinema and also not all that new to Croatia (see Nevio Marasović’s similarly themed Comic Sans). However, whereas that movie succeeds in elevating the story above the trope-based characters, Aleksi kind of fails. Not having an actual story to tell (other than following the string of low-intensity events) would be fine if the characters had been written in more detail. Chris and Tony are basically non-entities, Lea comes and goes as dictated by the whims of the screenplay, and a strict mother and a more lenient father are global cinematic clichés.
Neither is the character of Aleksi particularly well written. Sometimes she seems like a collection of quirks elevated only by Tihana Lazović’s “all in” style of acting that gives the impression she wrote it herself. That works up to a point, especially in the scenes that she shares with Goran Marković, which are brimming with acting chemistry, physical attraction and verbal banter, thus cementing their status as the Jennifer Lawrence and Bradley Cooper of Croatian cinema. Vekarić’s only attempt at commentary on masculinity and femininity is relegated to the extended usage of bodily fluids and the things Aleksi does with her body hair.
Tihana Lazović is brilliant throughout, Goran Marković also has his moments, and director Vekarić has some interesting ideas, such as employing a sound scheme consisting of street noise, an original score by Jure Ferina and Pavle Miholjević, and some additional music, both domestic and foreign. The overall look is also pretty decent, and the standard hand-held camerawork is enriched by DoP Filip Tot’s smart use of the vivid Mediterranean colour palette.

20.7.18

Putin’s Witnesses / Svideteli Putina

tekst objavljen na XXZ portalu

2018.
scenario i režija: Vitalij Manski

U poslednjih nekoliko godina dokumentarcima Pipeline (2013), Under the Sun (2015) i Close Relations (2016), rusko-ukrajinski sineast Vitalij Manski se pozicionirao kao hroničar one istine koju ne možemo videti jer je skrivena od naših očiju, bilo da je reč o stanovništvu u ruralnim zabitima oko trans-sibirskog gasovoda, Severnoj Koreji ili dualnog nacionalnog i građanskog identiteta u svetlu događaja na Majdanu. Sa svojim novim filmom, Manski se, međutim, vraća u prošlost, u period na prelasku milenijuma, između Putinovog preuzimanja mesta V.D. predsednika države, preko odlučujućih izbora na kojima je potvrdio svoj mandat, pa do prve godine njegove vladavine.

Putinovi svedoci su film potpuno sačinjen od starih snimaka s lica mesta jer je Manski, kao reditelj sa stalnim narudžbama od državne televizije, Putinovu kampanju pratio izbliza. Dosnimljenog materijala nema, kao što nema ni “govorećih glava”. Jedino novo u filmu je naracija koju Manski izvodi sam, iskreno se prisećajući svojih stajališta iz tog perioda, a opet sa naknadnom svešću i naknadnom pameću glede istorijskog značaja tih događaja. Uostalom, on kombinuje materijale iz dva televizijska dokumentarca koja je uporedo snimao o ruskim (bivšim) predsednicima Gorbačovu i Jeljcinu sa materijalom iz takođe naručenog dokumentarca o Putinu i njegovoj kampanji, kao i sa kućnim snimcima koje je radio što za projekat, što iz hobija.
 
Manski svoj film počinje direktno i od početka priče. Datum je 31.12.1999. i ruski predsednik Jeljcin u svojoj “novogodišnjoj poslanici” poručuje kako će odstupiti s položaja zbog slabog zdravstvenog stanja i da će ga zameniti dotadašnji premijer Vladimir Putin. U kući Manskih šok i neverica: supruga Natalija je jako nepoverljiva prema novom vođi, naročito zbog njegove prošlosti u KGB-u, Vitalij sa druge strane čeka da vidi kako će se stvari odvijati, verujući u zdrav razum ruskog establishmenta i odanost istog unapređenju demokratije. Uostalom, on ima posao koji mora da obavi, a i, setimo se, Putin je u to doba i još nekoliko godina za tim odavao utisak posvećenog demokrate i liberala.

Centralni deo filma posvećen je Putinovoj predsedničkoj kampanji sa povlaštenog mesta V.D.-a zasnovanoj na frazama o čvrstom, racionalnom i stabilnom lideru, te o kontinuitetu. Putin je svakako bio Jeljcinov projekat, bivši predsednik je barem nekoliko godina tražio svog naslednika u sebi bliskim političkim krugovima, ali ga je našao tek u Putinu koji je isprva bio dovoljno bezličan da bi se uklopio u profil: govorio je u frazama, pozirao kako “sluša i čuje” narod, imao je prošlost i sovjetsku i tranzicionu i na njega je svako mogao projektirati svoje stavove i želje. Kampanju su vodili Jeljcinova kći Tatjana i njen tadašnji verenik Valentin Jumašev.

Prvi signal da nešto nije kako treba je tipična ruska šifra, odnosno Putinov postupak koji bi negde drugde prošao nezapaženo. Kada su rezultati izbora objavljeni, Jeljcin je lično nazvao Putinov štab da novom izabranom predsedniku čestita pobedu. Manski je za to vreme snimao u Jeljcinovoj kući. Neko iz štaba se javio i odgovorio da će novi predsednik nazvati nazad čim za to nađe vremena. Poziv nije došao, ni te noći, ni kasnije.
Drugi znak za uzbunu je, pored predsednikove nezgodne navade da se ubeđuje sa sagovornicima dok isti ne priznaju kako je dotični u pravu, te vrlo paušalnog tumačenja demokratije koje se svodi da je on za pluralizam mišljenja, ali da je zdravije slagati se s njegovim, bila puzajuća rehabilitacija simbola sovjetske totalitarne prošlosti. Vojsci je ponovo uspostavljen kontinuitet s Crvenom Armijom (pod egidom antifašizma, naravno), državna himna je kozmetički promenjena tako da zvuči “crvenije” i sve u tom smislu. Danas imamo neo-sovjetsku politiku Rusije ne samo na teritoriji bivših sovjetskih repulika (gde je Gruzija za sada najgore prošla, a Ukrajina svoju kalvariju još uvek prolazi), nego i u Siriji, na Balkanu i na globalnom nivou kroz hakersko-špijunsko-propagandne marifetluke.

Možda ne bi bilo loše podsetiti se na druge Putinove svedoke koji su, pored Manskog, učestvovali u kampanji i imali prilike tesno sarađivati sa predsednikom. Medvedev je jedini koji je još uvek živ i na položaju – možda zbog neograničene lojalnosti – on i Putin po potrebi menjaju fotelje kako bi se ispoštovala procedura fasadne demokratije. Ostali su, poput Čubajsa, Gleba Pavlovskog, Kasjanova, bračnog para Jumaševih, Surkova, završili u opoziciji i daleko od poslovno-političkih struktura, možda čak i u zatvoru na neko vreme jednom kada su se s Putinom razišli, a Mihail Lesin i još par njih su i ubijeni pod “nerazjašnjenim okolnostima”. Sloboda medija iz 90-ih je sada sanak pusti, a postoje i indicije da se iza dobrog dela terorističkih napada u zemlji kriju duge ruke državnih struktura.

Manski o tome govori sam, bez straha ili sa strahom da bi mogao završiti dva metra ispod zemlje, govori hrabro i čisto. Možda je siguran da će ga latvijska adresa na kojoj živi sačuvati od osvetoljubive naravi bivšeg prijatelja. Možda veruje da se zbog filma glava (još uvek) ne gubi. Uostalom, nema mu ko drugi u tome pomoći: sećanja se sama po sebi distorziraju s vremenom i uklapaju u određeni narativ, a svedoci, komentatori, analitičari koji su ostali u Rusiji su ili mišljenje promenili ili su zastrašeni suviše da bi bili otvoreni. Bilo kako bilo, Putinovi svedoci je jedno pošteno napravljeno, napeto i implicitno potresno svedočanstvo jednog vremena i karta za tumačenje posledica tih događaja u vremenu sadašnjem.

15.7.18

A Film a Week - Loving Pablo

There must some kind of competition between the high-profile Spanish-speaking actors who will serve as the best Pablo Escobar ever featured on either big or small screen. And after Édgar Ramirez (Killing Pablo), Benicio del Toro (very good in Escobar: Paradise Lost, even though the film itself was a kind of bland experience) and a brief episode by Mauricio Mejía in last year’s American Made, the turn came to Javier Bardem to put on his fake belly / fatsuit and his mask and to try his luck as the notorious drug kingpin in Fernando Léon de Aranoa’s Spanish-Bulgarian co-production Loving Pablo. Maybe somebody should tell the whole crew behind this silly challenge that the goal has been already set pretty high by the Brazilian actor Wagner Moura of the Netflix TV series Narcos.

For his angle to this well-documented, told and re-told story, de Aranoa chose the best-selling memoir Loving Pablo, Hating Escobar by the drug lord’s former associate and lover, celebrated TV journalist Virginia Vallejo which he adapted himself. Generally speaking, de Aranoa is a reliable scriptwriter and even more reliable director of Mondays in the Sun fame, but after interestingly drafted, though cliché-ridden feature A Perfect Day and “on the right place at the right time” documentary Politics, Instructions Manual, Loving Pablo makes him look amateurish like a bottom of the class college boy trying to emulate the ultimate crime-drama bio-pic classics in the likes of Goodfellas. Long story short, everything he could do wrong – he did with vengeance.

His writing is lazy, relying to much on the source material and therefore clumsily patched with the god-awful voice-over narration done by Penélope Cruz who is also present as the semi-active co-leading character Virginia. The end result is that the voice-over is overlapping with the visual narration which would look better and more elegant without explaining the obvious. Even the structure is kinda pedestrian, lacking any kind of personal or political angle and simply lining up the biographical events in a chronological order. When he finally distances himself from the book, he does so in an atrocious fashion completed with borderline moronic dialogue and even more idiotic monologue.

The musical choices which were aimed to channel the scorsesian style of sorts are also lazy, reduced to often-heard 80’s cheesy pop, Latino and rock standards, with Carlos Santana’s Black Magic Woman (as the pillar of Latin rock) used completely out of context somewhere around the half an hour mark. The only interesting and humorous piece of soundtrack is the Christmas standard Let It Snow in the scene when the cartel’s transport jet lands on an American highway, but even this is too much on the nose (pun intended).

Also, the attempted use of torture and shock does not do any good for the film because it usually ends with some half-hearted brutality and over the top animal cruelty with a “top-down” approach in which a horse gets killed in the beginning, a dog gets beaten in an elaborate human torturing scene around mid-point and a flock of pigeons flies into the helicopter propeller near the end. And let us not speak about ripping off de Palma’s Scarface’s signature chainsaw scene.

Let us maybe speak about the use of the language(s) here. Filming mostly in English might seem as a reasonable, business-friendly solution, but with a heavy (as in totally fake) Spanish accent it just sounds ridiculous, especially underlined with Spanish curses and phrases known to every owner of a TV set. Unfortunately, that puts the central pair of actors between the rock and the hard place. They have some chemistry in the scenes they share (which is understandable given that they are a real-life couple), but their cartoonish accents, his constant mumbling and her occasional telenovella styled hysterical over-acting just remind us how both of them are not really on the top of their game when acting in English, like one The Counsellor or Vanilla Sky was not enough already. Finding the counter-argument might prove futile: Bardem’s performance in No Country for Old Men was wordless and the interaction between two of them in Vicky Christina Barcelona was mostly in Spanish which suits both of them better.

Speaking of acting, not that the rest of the crew fared better, with both Spanish or English dialogue, like Peter Sarsgaard as a DEA agent or Julieth Restrepo as Escobar’s slightly less glamourous wife Maria Victoria Henao, but that again is a strong case of seriously under-developed characters due to the lazy writing.

We might compare Loving Pablo to a car crash, but that would not be accurate. Trainwreck would be more adequate comparison, but still would not describe it completely. No, what comes to my mind is a mid-air collision over a densely populated area: leave any hope to be a survivor of this one.

11.7.18

Tully

kritika originalno objavljena na DOP-u
Kao (relativno) svež otac, mogu reći da roditeljstvo nije ni lak posao, niti je za svakoga, niti se u njemu može biti savršen ili makar zadovoljan svojim učinkom. Greške i nervni slomovi se dešavaju, ali to je manji problem od dnevne monotonije koju sačinjava servisiranje deteta, servisiranje pokretne i nepokretne imovine (stan se mora držati u redu, kao i auto koji može odjednom postati nužno potreban), te servisiranje ili u krajnjoj liniji unapređivanje karijere (jer u savremenoj ekonomiji ako stagniraš to zapravo znači da propadaš). Umor, nespavanje, rasejanost i zaboravnost se podrazumeva. Ovo pritom kažem kao otac jednog i samo jednog osrednje zahtevnog deteta čije “mušice” nisu ni blizu zvanične dijagnoze. Mogu samo da zamislim kako to izgleda iz pozicije majke (fizički kondicionirano primarnog staratelja u najranijoj životnoj dobi deteta) i sa više dece u priči i priznajem da ono što sam zamislio podseća na horor-film strašniji nego Hereditary i A Quiet Place zajedno.

Priliku da to vidimo nude nam reditelj Jason Reitman i scenaristkinja Diablo Cody i to iz vizure apsolutno sjajne Charlize Theron u filmu Tully. Ona igra Marlo, četrdesetogodišnju majku dvoje dece, kćeri po imenu Sarah (Lia Frankland) koja ulazi u pret-pubertetsku samokritičnu fazu i nešto mlađeg sina po imenu Jonah (Asher Miles Fallica) čija ga nikad izrečena dijagnoza negde pri rubu na spektru autizma (u filmu ćemo čuti termine kao “quirky”, “sa posebnim potrebama” i “atipičan”) čini problemom već u predškolskom obrazovnom sistemu. U trenutku kada Marlo po prvi put vidimo na ekranu ona je u visokoj trudnoći, a prinova, curica Mia će biti od one zdrave, ali vrištave sorte, što će se pokazati izuzetno napornim za ženu u određenim godinama života. Njen muž Drew (idealno diskretni Ron Livingston) je od pomoći koliko je u mogućnosti – sa starijom decom uglavnom, ali ga je upravo krenulo na poslu što znači službena putovanja u bližoj budućnosti, te noćnu rutinu igranja video-igrica kao formu preko potrebne praznoglave zabave i relaksacije u sadašnjosti.
Stvari će se promeniti kada njen prilično bogati i lagano arogantni brat Craig (Mark Duplass) karakteriziran hipsterskim stilom života, statusnim simbolima, pomodarskom alternativnom prehranom i uparen sa savršeno iritantnom ženom Elyse (Elaine Tan) otkrije koji je poklon namenio svojoj sestri. Reč je o najmu noćne dadilje, devojke ili žene koja će noću dežurati pored deteta, previjati ga i nositi ga polu-uspavanoj majci na dojenje. Marlo je u početku skeptična prema rešenju koje podrazumeva da joj se neko nepoznat vrti po kući, ali na kraju preumorna, zapuštena (sa novorođenčetom i osobna higijena postaje luksuz) i na rubu depresije predaje meč.

Na scenu stupa naslovna junakinja (u interpretaciji Mackenzie Davis), varijacija na temu “manic pixie dream girl” iz indie filmova i Hollywooda i stvari se polako dovode u red: majka postaje odmornija (“Ponovo mogu da vidim boje”, kaže), kuća sređenija, a deca zadovoljnija. Kako vreme prolazi i kako se dve žene različitih životnih dobi upoznaju uz čašu-dve sangrije, tako se i suštinski povezuju tako da mogu da prepoznaju sebe u onoj drugoj. Marlo je pre braka, dece, bezveznog posla i dosadnog života u predgrađu studirala u New Yorku, bila otvorenog duha i puna nade, živela boemski i filozofirala baš kao Tully. I obratno, za Tully je lagano cinična Marlo nevesela budućnost koja joj sledi kada prođu radosne 20-te. Ali, uvek ima ono “ali”…
Kao što ste verovatno primetili, vrag je u detaljima i Reitman nam ih obilato i bespoštedno servira na način na koji to obično ne možemo videti u filmovima, sa sve ispolivanom, prljavom odećom, igračkama razbacanim po podu, dubinskim nerazumevanjem između supružnika jer drugačije nije ni moguće kada se kreću različitim svetovima, “trash” televizijskim programom za gledanje prazne glave, pa i krupnim kadrom bradavice, nabrekle i desenzitizirane od sisanja i pumpanja. U tu svrhu Reitman često koristi montažne sekvence ponavljanja jednih te istih radnji u nedogled, od početka sa previjanjem, dojenjem, ljuškanjem, uspavljivanjem, dremanjem na preskok i bacanjem smeća, preko one koja ima namenu da pokaže kako to izgleda kada je sve u redu, pa do jedne komične kada Tully i Marlo idu u New York putem slušajući sve hitove Cindy Lauper.

Osećaj za detalj izražen je i u sceni kada Marlo pokušava da se utrkuje sa tinejdžerkom na stazi za jogging dok na koncu ne ostane bez daha, u Drewovoj usporenoj distanciranosti (to mi očevi radimo), kao i u pod-zapletu oko Jonaha i škole gde se tačno vidi šta se govori, šta se ne sme izgovoriti i šta to između redova znači. Jer život ne priznaje zasluge, a ispod maske socijalne osetljivosti i političke korektnosti klasni sistem je ustrojen tako da se ljudima sa nižim primanjima od ciljne grupe izlazi u susret “koliko se može”, ali i da ih se na to stalno podseća.

Za ulogu u takvom filmu potrebna je hrabra glumica koja se ne plaši deglamurizacije, što Charlize Theron svakako jeste. Nije joj ovo prvi put, setimo se samo Oscara za Monster, ali ovo takođe nije klasično hollywoodsko poružnjavanje za ulogu. Ne, ona se ne boji da se prikaže kao načeta životom, da bude nesređena, rastrojena, pomalo otkačena, ali jednom kada se uredi lepa i sve u svemu majka na rubu sredovečnosti kakve viđamo svugde oko nas. Dakle, obična i normalna.
Ovakav materijal takođe zahteva uhodan autorski par koji je pre svega pošten i iskren u oslikavanju svog pogleda na svet. Ovo im je treći zajednički film posle Juno (2007) i Young Adult (2011) sa kojima deli “DNK”, kao što to deli i sa Reitmanovim odličnim ostvarenjem Up in the Air (2009). Što se Diablo Cody tiče, tu ima i autobiografskih elemenata, ona je scenario napisala nakon dobivanja trećeg deteta inspirirana košmarima koji su pratili to ponovno roditeljstvo. Jason Reitman je, pak, spreman da pokaže kako život stvarno izgleda, sa malo smeha, ali bez ulepšavanja i nepotrebne sentimentalnosti, te da kao i Diablo Cody preispituje velike snove, planove i ambicije i ono što iza njih ostaje kada se rasprše. Ovakav film mu je bio preko potreban nakon dva vezana ozbiljna promašaja Labor Day (2013) i Men, Women and Children (2014).

Reitman takođe voli i da nam izmakne tlo pod nogama obratima, što je i ovde slučaj. Ne, neću ga otkrivati, a on sam otkriva određene logičke nedorečenosti u scenariju i u rukama nekog drugog bi poslužio isključivo za objašnjenje i inače jasnih stvari. Ovde je stvar za diskusiju, jer svakako nije bio neophodan filmu koji je dubinski i do kraja sondirao stanje roditeljstva, pre svega majčinstva, daleko od floskula iz filma, literature i bapskih priča. Opet, bilo je potrebno nekako razbiti ritam i treći čin okrenuti na nešto novo i van tipičnih matrica indie filmova Sundance tipa. Sporni, premda fino izvedeni obrat ga udaljava od najviše ocene, ali ga makar poslednji setno-topli kadar vraća jako blizu toga i pozicionira pri vrhu filmske berbe u ovih pola godine. Ili su to samo meni još uvek sveža sećanja?



9.7.18

Infinite Football / Fotbal Infinit

kritika objavljena na XXZ

2018.
scenario i režija: Corneliu Porumboiu

Fudbalsko je vreme, u toku je Svetsko Prvenstvo, a fudbalskih filmova konstantno manjka. Teško ih je nabrojati 11 valjanih. Nema puno ni dokumentaraca vrednih pažnje, a čak dva ih potpisuje rumunski novovalac Corneliu Porumboiu što mu je bilo dovoljno da zavredi status najvećeg fudbalskog filmskog stvaraoca. Nakon u svojoj jednostavnosti briljantnog filma The Second Game u kojem sve vreme gledamo ponovljenu domaću utakmicu iz 80-ih sa komentarima samog autora i njegovog oca iz off-a i u kojoj se Poromboiu poigrava sa formatima trajanja (utakmica = celovečernji film), red je došao na u izrazu konvencionalniji dokumentarac Infinite Football.
U stvari, samo nam se čini da Infinite Football govori o globalno najpopularnijoj sportskoj igri jer nam naslov to sugerira, a protagonista Laurentiu Ginghina tu tek počinje svoju priču. Naime, njemu je povreda na lokalnoj beton-ligaškoj utakmici okončala karijeru, ne samo sportsku i fudbalsku, nego i onu za koju se pripremao. Jer povreda je došla u najosetljivijoj životnoj dobi – oko upisa fakulteta, pa Laurentiu nije mogao upisati šumarstvo za šta se intenzivno pripremao, nego je, kada se oporavio, počeo da radi u lokalnoj fabrici gde mu se opet dogodila nesreća na radu, i to pretpraznične večeri, pa je sa slomljenom nogom satima pešačio do svog doma.

Rešen da se obračuna sa problemom u korenu, inteligentan, načitan, otvoren da stekne nova iskustva i primeni ih u drugim situacijama, Laurentiu je rešio da fudbal promeni na bolje. Cilj je bio sačuvati taktičku raznolikost i dinamiku igre, a istovremeno povećati njenu bezbednost. Kako je njegova povreda nastala prilikom njegovog zatvaranja od strane grupe protivničkih igrača uza zid, prvo što je Laurentiu promenio bio je oblik igrališta – umesto pravougaonika, dobili smo nepravilni osmougaonik sa tupim uglovima i znatno više manevarskog prostora za napadača. Sledile su radikalnije zamisli – ograničenje odbrambenih igrača na odbranu, a napadača na napad, recimo. Laurentiuova nova igra je dobivala nove i nove verzije, Porumboiu čak dokumentira jednu test-utakmicu, ali, kako mu i sportski sagovornici govore, to više nije fudbal već nešto sasvim drugo.
Porumboiu nam neka iznenađenja i neke ključeve servira odmah na početku, smeštajući radnju u svoj rodni grad Vaslui, što implicira da se on i Laurentiu poznaju od ranije. Zapravo su dugogodišnji prijatelji, što ćemo kasnije otkriti. Nadalje, sa svojim opsesijama o bezbednosti o fudbalu, Laurentiu deluje kao svakako emotivan, ali u glavi ne baš “sav svoj” tip, kliše benigne provincijalne lude. O tome govori i njegov posao, službenički u ekvivalentu ministarstva za istraživanje rude i gubljenje vremena, naročito u onoj rumunski potpisnoj kadar-sceni u kojoj se starica u pratnji staratelja hvata ukoštac sa notornom rumunskom birokratijom. Ta scena nam, međutim, otkriva i neverovatnu količinu empatije, strpljenja i emocionalne inteligencije koju Laurentiu poseduje.

Kako film odmiče, reditelj Porumboiu je sve bliži svom protagonisti i neretko se i sam uključuje u razgovor i teoretiziranje, a priča onda odlazi i do Laurentiuovog doma i njegovog oca i anegdota iz detinjstva ne bi li se, nakon iskrene ljudske drame začinjene sa nešto komedije apsurda, upustila u čistu egzistencijalnu filozofiju. I tu onda dobivamo ogledalo i priliku da prepoznamo svoj snobizam, bilo prema tim “šašavim” provincijalnim tipovima, bilo prema fudbalu kao zabavi za plebs, što je u svojoj isključivosti očita pogreška. Jer fudbal nije samo sport za momke bez akademskih ambicija, niti je samo biznis u kojem se vrte astronomske količine novca, iako je i to. Fudbal je igra u kojoj su uživali i Crnjanski i Andrić i Camus. Sada možemo reći da su u njoj uživali i Corneliu Porumboiu i Laurentiu Ginghina.


3.7.18

The 15:17 to Paris

kritika objavljena na XXZ

2018.
režija: Clint Eastwood
scenario: Dorothy Blyskal (prema knjizi Anthonyja Sadlera, Aleka Skarlatosa, Spencera Stonea i Jeffreya E. Sterna)
uloge: Anthony Sadler, Alek Skarlatos, Spencer Stone, Christopher Norman, Ray Corasani, Judy Greer, Jenna Fischer

Iznimno poštujem starog Clinta i volim većinu njegovog opusa. Sigurno zbog toga što je jedan od retkih filmskih stvaralaca sposobnih da se kao reditelj odvoji od sebe kao glumca, pa da sam sebe režira poštujući i svoju personu na sceni i svoja umetnička načela. Definitivno zato što zna ispričati priče o neobičnim podvizima običnih ljudi. A najviše zbog toga što je uspostavio odnos familijarnosti sa publikom širom sveta najrazličitijih kulturnih pozadina pre svega kroz univerzalnost i humanističku potku njegovih priča. Jer ispod celog tog konzervativnog heroizma Eastwood pripoveda (ponekad i propoveda) o osnovnoj ljudskoj pristojnosti.

Naravno, godine su ga stigle, pa se odao lupetanju na privatnom planu (mada je njegov performans sa Obamom kao praznom stolicom umetnički intrigantan, da ne govorimo koliko je primenjiv na predominantnu većinu političara). Na filmskom planu smo u poslednje vreme imali “mešano meso” inovativnih, ali ne nužno artikuliranih uradaka kao što su Hereafter i J. Edgar, sigurnih i sladunjavih filmova poput Invictusa i Jersey Boys, te manipulacije u pokušaju American Sniper. Mislili smo da se Sully vratio na pravi put radivši ono što najbolje zna. A onda se dogodio The 15:17 to Paris
 
U teoriji, to zvuči baš kao “eastwoodovska” priča: trojica mladih američkih vojnika na odmoru u Evropi uspevaju sprečiti teroristički napad automatskom puškom na putnički vlak. Čak se i ideja da Anthony Sadler, Alek Skarlatos i Spencer Stone igraju sami sebe može učiniti hrabrom, iako ne nužno originalnom – neki reditelji rado koriste naturščike, a italijanskim neorealistima je to bio potpisni štos. Sasvim druga stvar je kada to rade glumci ili makar javne ličnosti kojima je javni nastup u opisu posla. Ovde štos negde između ta dva pristupa nije uspelo: Sadler, Skarlatos i Stone su, može se slobodno reći, užasni glumci.

To je tek deo problema usko povezan sa činjenicom da njih trojica nisu čak ni naročito koloritne ličnosti niti su takvima učinjeni kao likovi u lošem scenariju neiskusne Dorothy Blyskal čiji je jedini spisateljski “credit” pored ovoga odbijena pilot-epizoda za jednu televizijsku seriju. Potencijala da ih se razvije u nešto zanimljivo je možda bilo na početku filma kada ih upoznajemo kao problematične klince u školi koje često pozivaju na razgovor kod direktora, ali kad već dođemo do njihovih ratnih igara u šumi i razdvajanja, pa ponovnog spajanja u odraslim godinama, taj kontinuitet je prekinut. Nadalje imamo priču o vojnoj obuci gde se Stone profilira kao glavni lik, tipsku i dosadnu, malo tipičnog “Bog i Domovina” patriotskog guslanja i njihovo u suštini neinspirativno putovanje evropskim metropolama koje je prethodilo događaju iz naslova.
 
Ne samo da se incident događa negde na 2/3 filma i zauzima oko 20% istog, nego dotle gledamo isključivo njihovu perspektivu, a napadač kojeg igra Ray Corasani ne dobiva čak ni bazičnu motivaciju za svoj čin. Stvar, doduše, minimalno popravljaju profesionalne glumice Judy Greer i Jenna Fischer kao majke dvojice od trojice junaka (premda su efekti šminke nedostatni za toliki vremenski raspon), ali to ni izbliza nije dovoljno.

Osim promašene strukture i problema sa scenariom filma, teško da možemo hvaliti Eastwoodovu režiju. Istini za volju, sama akciona sekvenca je sigurno režirana, a distanca sa koje se snima u svakom trenutku znalački odmerena (pohvale direktoru fotografije Tomu Sternu), ali sve ostalo je prosečno do loše, počevši od koloracije koja simulira nekakav realizam, a zapravo deluje bledunjavo, pa do putovanja i upotrebe atraktivnih lokacija koja se retko kad uzdiže iznad nivoa amaterskog kućnog videa.

Sreća u nesreći je da će Eastwood priliku za popravni ispit imati uskoro sa interesantnom “stranger than fiction” istinitom pričom The Mule o ratnom veteranu koji se pod stare dane bavi švercom droge gde će Eastwood igrati i naslovnu ulogu. Možda će tom prilikom profitirati od smanjenja očekivanja nakon ovog zaista slabog filma.