30.6.20

Lista - Jun 2020


Ukupno pogledano: 42 (21 dugometražni, 21 kratkometražni)
Prvi put pogledano: 39 (19 dugometražnih, 21 kratkometražni)
Najbolji utisak (prvi put pogledano): Driveways
Najlošiji utisak: The Balkan Line / Balkanskiy rubezh

*ponovno gledanje
**kratkometražni

objavljene kritike su aktivni linkovi

datum izvor Naslov na Engleskom / Originalni naslov (Reditelj, godina) - ocena


**01.06. festival Making of Making of Nothing (Barbara Erni, 2019) - 7/10
**01.06. festival Eyes on the Road (Stefanie Kolk, 2019) - 7/10
**01.06. festival Blackbirds / La chamade (Emma Séméria, 2020) - 8/10
**01.06. festival Pond (Tyler Macri, 2019) - 8/10
**01.06. festival The Fall (Jonathan Glazer, 2019) - 8/10
**01.06. festival Children of Satan / Satans Barn (Thea Hvistendahl, 2019) - 5/10
**01.06. festival Whiteout (Lance Edmands, 2019) - 8/10
**01.06. festival Killing Small Animals (Marcus Svanberg, 2020) - 7/10
**01.06. festival Bad Hair (Oskar Lehemaa, 2019) - 9/10
**01.06. festival 49 Years from the House on the Left (Sevgi Eker, 2019) - 8/10
**01.06. festival Cold Meridian (Peter Strickland, 2020) - 6/10
02.06. video My Zoe (Julie Delpy, 2019) - 7/10
**04.06. festival Mare Nostrum (Dimitris Anagnostou, 2020) - 9/10
**04.06. festival Tide / Marée (Manon Coubia, 2019) - 9/10
**04.06. festival Nine Shots (Su Che Hsien, 2020) - 8/10
**04.06. festival Don't Touch Anything (Arghavan Heydar Eslam, 2019) - 8/10
05.06. video The Balkan Line / Balkanskiy Rubezh (Andrey Volgin, 2019) - 1/10
**05.06. festival White Eye (Tomer Shushan, 2019) - 8/10
**05.06. festival For the Living / A l'usage des vivants (Pauline Fonsny, 2019) - 7/10
05.06. video Official Secrets (Gavin Hood, 2019) - 6/10
**05.06. festival The Verdict in the Case of K. / Das Urteil im Fall K. (Özgür Anil, 2020) - 7/10
07.06. video End of the Century / Fin de siglo (Lucio Castro, 2019) - 8/10
08.06. video Driveways (Andrew Ahn, 2019) - 9/10
09.06. video All the Bright Places (Brett Haley, 2020) - 6/10
10.06. video Spenser Confidential (Peter Berg, 2020) - 6/10
11.06. video The Souvenir (Joanna Hogg, 2019) - 8/10
12.06. video Working Man (Robert Jury, 2020) - 8/10
15.06. video Inheritance (Vaughn Stein, 2020) - 3/10
16.06. video South Mountain (Hilary Brougher, 2019) - 8/10
16.06. festival Aswang (Alyx Ayn G. Arumpac, 2019) - 6/10
18.06. video Enter the Fat Dragon / Fei lung gwoh gong (Kenji Tanigaki, 2020) - 6/10
18.06. festival Flint (Anthony Baxter, 2020) - 6/10
19.06. video The King of Staten Island (Judd Apatow, 2020) - 6/10
19.06. festival Influence (Diana Neille, Richard Poplak, 2020) - 8/10
21.06. video Days of Bagnold Summer (Simon Bird, 2019) - 5/10
**23.06. festival Funfair (Kaveh Mazaheri, 2019) - 8/10
24.06. video I'm No Longer Here / Ya no estoy aqui (Fernando Frias, 2019) - 6/10
*24.06. video The Genlemen (Guy Ritchie, 2019) - 7/10
**25.06. festival Stop Nineteen (Danielle Swindells, 2019) - 7/10
*26.06. kino Big Wednesday (John Milius, 1978) - 9/10
29.06. video The Infiltrators (Christina Ibarra, Alex Rivera, 2019) - 5/10
**30.06. festival The Undertaker (Yael Bartana, 2018) - 9/10

26.6.20

The King of Staten Island

kritika objavljena na XXZ

2020.
režija: Judd Apatow
scenario: Judd Apatow, Pete Davidson, Dave Sirus
uloge: Pete Davidson, Bel Powley, Marisa Tomei, Maude Apatow, Bill Burr, Steve Buscemi, Jay Rodriguez, Domenick Lombardozzi, Ricky Velez, Lou Wilson, Moises Arias, Pamela Adlon, Kevin Corrigan


U 25 godina svoje filmske karijere u svojstvu scenariste, reditelja i ponajviše producenta, Judd Apatow je uneo omanju revoluciju u svet komedije spajajući njena dva naizgled nespojiva pola. Sa jedne strane, tu je muška, "bro-dude" nepristojna komedija sa psovanjem, drogiranjem i šalama o telesnim izlučevinama. Sa druge, pak, romantična, sa primesom "coming of age" pristupa, uz neizbežnu sentimentalnost i umereno-konzervativnu potku gde ljubav na kraju pobeđuje u iznuđenom "happy endu". I pored za autora potpisnog (pre)dugog trajanja od preko 2 sata, taj pod-žanrovski spoj po pravilu funkcioniše.

Ako na stranu stavimo njegovu filmografiju u svojstvu producenta koja je zaista suviše masivna i unekoliko šarolika (tempo od jednog filma godišnje u proseku je nešto za poštovanje) i posvetimo se samo autorskom radu, možemo uočiti i još par trendova. Prvi od njih je svakako tematsko uozbiljavanje i utišavanje "funny ha-ha" komičarskog tona prisutan još od Funny People. Drugi je posvećenost promocije "stand-up" i televizijskih komičara koji su u principu radili na skečevima u filmske zvezde. U tom smislu, njegov najnoviji film The King of Staten Island se nadovezuje na prethodnika: Trainwreck (2015) je podigao uloge za Amy Schumer kao što će, ako bude sreće s publikom (kritika je već rekla svoje, uglavnom pozitivno mišljenje), novi film od Petea Davidsona načiniti filmsku zvezdu.

Kao i u prethodnom filmu, The King of Staten Island se oslanja na scenaristički rad njegove zvezde nafilovan autobiografskim elementima. Razlika je, pak, u tome da se Apatow ovde ipak malo umešao i pride angažovao Davida Sirusa kao ispomoć. Određeni pozitivni pomak u ograničavanju glumca je primetan jer The King of Staten Island ne pati toliko od "stand-up" logike inflatornog gomilanja fora i fazona, nego je tempo konstantniji i filmskiji, iako je struktura labavija i u teoriji životnija, a lokacija i njen milje, što radnički, što blejački, postali su jednako bitni kao i protagonista.

Glavni lik čiju priču pratimo je Scott (Davidson), tipično-atipičan luzer sa Staten Islanda, najmanjeg, najnerazvijenijeg i najmanje naseljenog dela New Yorka. On je u emocionalnom smislu zaostao u razvoju: dane provodi duvajući sam ili sa svojim jednako besperspektivnim drugarima (Velez, Wilson, Arias), održavajući "kres-varijantu" sa Kelsey (Powley, izvanredna) bez želje da to podigne na nivo veze i sanjajući o tome da otvori lokal koji će u isto vreme biti i resotran i salon za tetoviranje, što je bez daljnjeg glupa, nemoguća i sanitarno neprihvatljiva ideja. Pažnju ne uspeva da zadrži ni na čemu, ima poremećaj pažnje, a čak su i tetovaže koje radi nekonzistentne. Posao nema, kao ni nameru da ga nađe i da se odseli iz majčine kuće, a smrt svog oca vatrogasca koristi kao generički izgovor za sve, čak i kao materijal za glupe šale.

Dva događaja će razbiti njegovu životnu rutinu. Prvo, njegova mlađa sestra (rediteljeva kći Maud Apatow) odlazi na studije i ostavlja ga samog sa majkom (Tomei), medicinskom sestrom u urgentnom centru, umornom od posla i života. Drugo, budalaština koju je napravio tako što je tetovirao devetogodišnjeg klinca rezultiraće time da mu se na vratima pojavi dečakov otac, vatrogasac Ray (Burr, karikaturalno ćelav i brkat) koji će ubrzo postati majčin novi dečko. Kada Scottovo rovarenje protiv Raya rezultira time da obojica izlete iz kuće, njih dvojica će morati da udruže snage kako bi preživeli

Autobiografski elementi iz Davidsonovog života su sveprisutni. On je zaista odrastao na Staten Islandu, otac mu je zaista bio vatrogasac koji je poginuo (u terorističkim napadima na WTC, što se, doduše, u filmu ne eksploatiše - pohvalno), a majka medicinska sestra. Ljubav prema tetovažama, pušenju marihuane i nepristojnim šalama su takođe prezentirani, što svakako profilira filmski lik. Poremećaj pažnje je nešto na čemu se gradi ceo koncept lika i ceo film, ali je zato poremećaj digestivnog sistema tu potpuno štetan i rezultira jednom lošom forom.

Sa druge strane, fiktivni ili fikcionalizovani likovi uspevaju da prodišu u umerenom tempu i ovlašnoj strukturi i da razviju svoje pod-zaplete koji se tiču i protagoniste. Od toga jako profitiraju glumci: Bill Burr balansira komični sa dramskim elementom perfektno, Marisa Tomei donosi realističan portret samohrane majke kojoj prekipi, Maud Apatow je izvrsna kao odgovorna i pametna mlađa sestra, a Bel Powley blista kao devojka koja je frustrirana bezobrazlukom i budalastim ponašanjem svog ljubavnika. Ekipa "buđavih ortaka" je takođe profilirana i na individualnom i na grupnom nivou, Steve Buscemi je perfektan u ulozi Rayevog kolege-vatrogasca u svom standardnom brbljivom maniru (slavni glumac je inače bio vatrogasac i u stvarnom životu), Kevin Corrigan kanalizira energiju newyorškog mafijaša nižeg nivoa kao Scottov rođak i vlasnik restorana u kojem on dobija (privremeni) posao. Svojih pet minuta dobija i Pamela Adlon u jednoj sceni kao Rayeva bivša supruga u kojoj čak uspeva da nam prenese pozadinsku priču svog lika koju je verovatno sama razradila.

Problem je, pak, u tome što svi oni dosta zanimljiviji od protagoniste. Scott je tip lika koji jednostavno nije ugodno društvo, koji je štetan po sebe i svoju okolinu, a čak nije ni zabavan koliko Davidson i Apatow misle da jeste. Stoga nije naročito jednostavno povezati se s njim, njegove gluposti postaju naporne iako on zapravo nije toliko tup koliko je haotičan. "Navijanje" za njega, nužno za ovakav tip filma, deluje kao sizifov posao, a čekanje na pogreške, odnosno da on zezne nešto, postaje izuzetno predvidljiv sled događaja. Stoga je i očekivani srećni kraj veštački i neuverljiv.

Davidson tu zapravo igra svoju javnu komičarsku personu i, glumački gledano, nije loš iako zapravo ni u kojem slučaju ne podiže nivo svoje glume od ranije poznat iz televizijskih skečeva i epizoda po filmovima. Problem je u liku i insistiranju na njemu koje ni dramaturško "peglanje" nije učinilo svrsishodnim. Ali, ma koliko nesavršen bio, The King of Staten Island je film koji nije šteta pogledati, s time da treba očekivati više uvida u pozadinu, nešto neusiljenog humora tamo i sentimentalnost umesto iskrenog smeha. Zapravo, sa još malo ispoliranijim protagonistom, film bi bio bolji i kao komedija i kao drama.

23.6.20

South Mountain

kritika objavljena na XXZ
2019.
scenario i režija: Hilary Brougher
uloge: Talia Balsam, Scott Cohen, Andrus Nichols, Michael Oberholtzer

South Mountain zaista ne spada u red onih filmova koji su u svakom svom aspektu spektakularni. Upravo suprotno: ovo je jedan izuzetno diskretan film iza kojeg stoji autorica koja bez nekog naročitog renomea (pre toga je režirala dva žanrovska filma, pristojni retro-SF The Sticky Fingers of Time i slabašni horor Innocence, te jednu solidnu dramu Stephanie Daley, uvek u razmacima od 6 i više godina između filmova), a nije više mlada, glumci spadaju u red manje poznatih, marketing koji film prati je gotovo nepostojeći, što može rezultirati samo tavorenjem pri dnu liste prioriteta na nekoj video-platformi. Međutim, šteta bi bila propustiti ga jer je ovo sasvim životan film na one teme o kojima se retko čak i razgovara, a još ređe se snima.

Okvir je ono famozno jedno leto koje će promeniti sve, ali likovi nisu deca, tinejdžeri ili mladići i devojke u svojim 20-im godinama, već ljudi srednjih godina. Mesto radnje su uglavnom kuća i okućnica na planini Catskills u ruralnom delu države New York. Dve kćeri odlaze na letovanje, a majka Lila (Balsam) i otac Edgar (Cohen) se razilaze, ne po prvi put, ali možda po poslednji. On je varao, takođe mu to nije prvi put, ali ovog puta je njegova afera sa mlađom koleginicom rezultirala detetom. On je jednostavno takav tip lika koji će se pretvarati da ga zovu s posla da bi svojoj curi preko telefona pokušao da se porodi pre nego što prizna da je temeljno zeznuo stvar i odseli se.

Ono što dalje pratimo su Liline reakcije i raspoloženja koja se menjaju gotovo iz dana u dan. Osim što mora da se nosi sa razvodom i finansijskim aranžamnima oko toga, kod nje u kući je i prijateljica (Nichols) koja se leči od raka dojke, a jedan od prijatelja njnih kćeri (Oberholtzer) joj povremeno dolazi u pomoć oko poslova na raspremanju kuće i među njima se javlja iskrica. Jasno je da tako nešto ne može biti permanentno rešenje, već samo distrakcija, a da Lila prvo mora da svede račune sama sa sobom i možda protraćenim životom.

Hilary Brougher svemu prilazi realistično i bez ikakve pompe. Protok vremena je potpisan karticama sa datumima, a razmaci su neregularni, nekada je pauza dan ili dva, nekada i po deset. Lila nema monologe, čak se ni ne poverava u tančine prijateljici, novom prolaznom dečku ili budućem bivšem mužu, nego prolazi kroz etape žalovanja, od zatvaranja oči, preko besa i depresije, pa do prihvatanja novonastale situacije. Za to vreme se i ona i svi oko nje upuštaju u pasivne i mikro-agresije. Sve to je snimljeno ručnom kamerom u nešto dužim, ali opet odmerenim kadrovima i u prirodnim bojama.

Od ovakvog materijala i pristupa najviše profitiraju glumci. Talia Balsam je uglavnom aktivna na televiziji, uz poneku epizodnu ulogu u filmovima, a tip lika kao što je Lila je oduvek retkost u američkom filmu. Glumičin pristup je da nema šminke, fizički ili metaforički, nema klišea i štaka. već ona do kraja ulazi u lik žene na ivici. Cohen, takođe najaktivniji na televiziji, ovde ulazi u lik ljigavca. Lagano zmijske fizičke karakteristike lica mu tu dosta pomažu, ali on nije jednodimenzionalni negativac, nego tip čoveka kojeg vuku nagoni i koji se ne može otresti svojeg osećaja privilegovanosti. Ono što osećamo u filmu, a što nigde nije izrečeno, je to da je njihov brak zapravo bio problematičniji nego što bi to ijedan razvod mogao biti.

Nećemo mi kao gledaoci nakon gledanja ovog filma biti išta pametniji u životnim situacijama ma koliko nam se činile običnim ili čak banalnim. Hilary Brougher, međutim, prilično dobro zna o čemu i kako govori. Nije slučajan ni izbor miljea (Edgar dolazi iz nižih ešalona nezavisne filmske industrije, Lila je bila slikarka koja se bacila u podučavanje), lokacije okoline New Yorka tako blizu, a tako daleko od centra zbivanja i okruženja nedogađajnog leta. South Mountain zaista podražava život na koji često ne obraćamo pažnju dok nam se ne dogodi.

21.6.20

A Film a Week - Enter the Fat Dragon / Fei lung gwoh gong

previously published on Asian Movie Pulse
The eyes of the world were pointed at Donnie Yen after the end of the spectacular “Ip Man” saga. His choice of an action comedy as a follow-up might be seen as a bit of a surprise, but “Enter the Fat Dragon” blends the well-known elements, like the breath-taking, laws-of-physics-defying action, humor, references and a bit of covert social commentary into an efficient time-killer about the good cops, bad cops and even worse gangsters in Hong Kong and Tokyo. It premiered in the Chinese New Year slot earlier this year, but its theatrical run was impaired by the Covid-19 pandemic. However, this type of film is equally suitable for video formats, where we also caught it.

The title is taken from the cult Sammo Hung’s 1978 action-comedy about an overweight Bruce Lee fan getting involved in a fight with a gang of thugs that threaten his family, but the appearance of the titular character and the presence of gangsters is the only thing the two films have in common. Donnie Yen plays a bit too eager Hong Kong cop Fallon Zhu who manages to botch the two of the most important things in his life over the course of one morning. While chasing the bank robbers in the first of the film’s spectacular set pieces, he completely forgets about the scheduled wedding photo-session with his actress fiancée Chloe (the beautiful Niki Chow) and he ends the chase by crashing the van into the police headquarters, almost killing the commissioner (a cameo by Anthony Chan).

Dumped and demoted to a desk job in the evidence control room, Zhu starts drowning his sorrow in the junk food available to him, gaining tens of kilos over the course of a few months. However, his luck seems to change when he is tasked by his colleague Shing (Louis Cheung) with a detail of escorting a Japanese prisoner back to Tokyo. A fairly simple mission goes sour when he escapes, revealing the network of corruption within the ranks of Tokyo police that also includes the Yakuza mobsters leaded by Chloe’s newest client Shimakura (Joey “Tee” Iwanga). Desperate to make things right, Zhu must turn to a former HK policeman Thor (Wong Jing, giving a likeable comedic performance in addition to his screenwriting and producing credits) and his love interest Charisma (Theresa Mo) for help. Also, Thor and Charisma’s hotpot restaurant is threatened by the mobsters, so it provides them with a bit of a motivation to help Zhu.

The script written by Wong, Chan Kin-Hung and Lui Koon-Nam is by no means a dramaturgical masterpiece, but it serves its purpose to propel the story filled with a large number of characters relegated to a quirk or two each from one action sequence to another. However, in the hands of veteran stuntman and an action choreographer Kenji Tanigaki, whose previous directing credits include a few of the “Shinobi” movies, it does not seem troubling at all. The fights themselves are impressively choreographed with a sense of gradation to them and brilliantly shot through the lens of the cinematographers Fung Yuen Man (his most recent credit was Dante Lam’s “Operation Red Sea”) and Takuro Ishizaka (who worked on John Woo’s “Manhunt” and Gordon Chan’s “God of War”). Lee Ka Wing’s rapid editing style also helps, keeping the rhythm and the pace on the high level throughout.

The actors also do a good job here, making the best of what is given to them. Some suspension of disbelief is necessary to swallow up Yen’s moves in the fat suit, since he certainly does not fight as a fat man, but he makes up for it with his rapid-fire verbal escapades matching his hard-hitting and quick-dodging fighting style. In Wong’s hands, Thor is a proper sidekick, not just a comic relief, while Iwanga’s Shimakura is menacing in a sophisticated way. Niki Chow channels the gentleness with a dash of snobbish attitude, and Theresa Mo is quite feisty as Charisma. Even the disposable characters like Naoto Takenaka’s inspector Endo and Jessica Jann’s translator Maggie get a moment to shine thanks to the actors’ good instincts.

With mandatory nods to Hung’s cult classic, Bruce Lee’s filmography and quotes of John Woo’s “Hard Boiled”, among other things, “Enter the Fat Dragon” is a fun watch not too dissimilar to Jackie Chan’s mid-career flicks. The ambiguity regarding the context leaves the possibility for the viewers to read their own into it.

19.6.20

Working Man

krtika objavljena na XXZ

2020.
scenario i režija: Robert Jury
uloge: Peter Gerety, Billy Brown, Talia Shire, Bobby Richards, Patrese McClain, Ryan Hallahan, Marc Grapey

Protestantska etika nas uči da se definišemo kroz posao i funkciju u društvu: ono smo što radimo. Amerika je dominantno protestantska zemlja, kulturološki još i više nego čisto demografski. Međutim, šta se dešava kada, ne svojom krivicom, ostanemo bez posla i bez mogućnosti da se potvrđujemo? Kako to utiče na nas na individualnom planu? Kako na širem društvenom, posebno u kontekstu deindustrijalizacije koja je uzela maha?

Dok je još bilo radničke klase u Americi, one prave, iz udžbenika, dakle fabričkih radnika koji svojim mukotrpnim radom izdržavaju svoje porodice i propeliraju potrošnju robe i usluga, bilo je i filmova o njoj, od On the Waterfront do originalnog Rockyja i Blue Collar. Sada su takvi filmovi prilična retkost, kao i heroji koje portretiraju. U tom smislu je Working Man, film po originalnom scenariju i u režiji debitanta Roberta Juryja, prilična retkost u kontekstu savremenog američkog filma, pa i onog nezavisnog. Međutim, ono što radi Jury nije samo igranje na kartu nostalgije, već je primer temeljnog promišljanja, počev od izbora lokacija i glumačke podele, pa sve do aspekata fotografije, muzike i montaže.

Naš "working class hero" je Allery Parkes (karakterni glumac Peter Gerety najpoznatiji po svom radu na televiziji u serijama Homicide: Life on the Street, The Wire i Ray Donovan), čovek od malo reči, vredni radnik i unekoliko misteriozna figura koja skriva traumu iz prošlosti. On svaki dan odlazi na posao u obližnjoj fabrici plastike, pešice, sa svojom kutijicom za ručak i termosom za kafu. Svoju rutinu ne menja ni poslednjeg dana pre nego što se fabrika zatvori. Jasno nam je da su i čovek i fabrika u kojoj je proveo većinu svog života videli i bolje dane: Allery je star, poguren, teško se kreće, a fabrika je nekada brojala 500 radnika, a sada otpušta poslednjih 25.

On je imao šanse da se "izvuče" i prihvati odlazak u penziju neku godinu ranije, ali to nije hteo iz ličnih razloga, pa je sada u dvostrukom problemu. Naime, Allery i njegova ništa pričljivija žena Iola (Shire, najpoznatija po ulozi Adrian u Rockyju) su izgubili sina koji nije više mogao da se nosi sa svojim demonima, kao što ni oni nisu mogli sa njegovim. Tragedija je, osim gotovo folklornih, rutiniranih odlazaka na njegov grob, pospremljena pod tepih tako da je Allery išao na posao, a Iola se posvetila domaćinstvu i volontiranju u zajednici. Najstrašnija posledica gubitka posla nije finansijski gubitak, koliko gubitak onoga što ih oboje centrira i presija da se suoče sami sa sobom.

Bežeći od realnosti, Allery počinje da opet svakog dana odlazi u fabriku na posao. Mašine su isključene, kao i struja, ali on ih može makar čistiti. Njemu se pridružuje još misteriozniji kolega Walter Brewer (Billy Brown, takođe karakterni i prevashodno televizijski glumac viđen u serijama Sons of Anarchy i How to Get Away with Murder), nešto mlađi samac koji je u gradić i u fabriku došao ko zna odakle. Walterov angažman i čista energija, nasuprot Alleryjevom stoicizmu, uspeva da motiviše i ostatak radnika da okupiraju fabriku i ponovo pokrenu proizvodnju. Pominje se čak i ispunjavanje starih narudžbina, novi krediti i ponovo otvaranje u punom obimu, mimo korporativnih glavešina oličenih u McDowellu (Hallahan). Zvuči suviše bajkovito da bi bila istina, ali ljudima je potrebna nada. A nada je, znamo iz filmova i iz života, vrlo opasna stvar.

Jury kao autor-debitant pokazuje zavidno znanje i sigurnost u svom pristupu. Ovakvih filmova još i ima s naše strane Atlantika, pre svega u Velikoj Britaniji, kod autora kao što su Mike Leigh i Ken Loach, ali Jury se ne bazira na to da poentira tako što će doneti zaključak u skladu sa ekonomskom i političkom teorijom, već je njegov pristup sociologiji drugačiji i nešto nežniji, u centru su pojedinci, milje i njihovo prožimanje. Likovi koji nestaju to čine u svetu koji nestaje, u svetu radničkih predgrađa sa malim i škrto osvetljenim kućama u nizu i sve se to dešava u Chicagu, najvećem gradu Srednjeg Zapada i "Rust Belta" koji su nekada bili simbol američke industrijske moći, a sada su simboli propadanja i beznadežnosti.

Izbor karakternih glumaca koji igraju stavom i ekspresijom čak i kada izgovaraju rečenice savršeno pogođenim tonom i dikcijom je tu takođe ključan. Kao i likovi koje portetiraju, oni sa sobom ne nose ni zrnce glamura, ali je njihovo prisustvo u kinematografiji, kao i u stvarnom svetu, neophodno. Ovde konačno dobijaju priliku da zasijaju punim sjajem i pokažu svoj talenat na prostoru koji im se otvorio i to čine sjajno.

I drugi aspekti filma, kreativni i tehnički, su na izuzetno visokom nivou, ma koliko zapravo ostali u niskom registru. Fotografija koju potpisuje Piero Basso je evokativna, naročito uparena sa scenografijom za koju je odgovorna Sarah Sharp. Jednostavna muzička pratnja Davida Gonzaleza, prvo na klaviru, onda ponovljena u orkestralnom aranžmanu sa dominantnim drvenim duvačkim instrumentima, odgovara melanholičnom tonu filma, a montaža za koju su odgovrni otac i kći, Richard (dobitnik Oscara baš za Rockyja) i Morgan Halsey se oslanja na repeticije koje signaliziraju rutinu, a nikad nisu dosadne.

Ono što filmu možda fali je Juryjev jasnije definisan kritički stav o društvenim tokovima, pre svega u smislu poente same okupacije fabrike i šta sa time likovi individualno i kao zajednica pokušavaju da postignu. Klasična tročinska struktura i pojedina dramaturška rešenja takođe deluju kao suviše rigidan okvir za prilično fluidan sadržaj, ali i pored toga je Working Man dragocen film koji uspeva da progovori o iznimno bitnoj temi odumiranja jednog važnog dela američkog stila života.

16.6.20

All the Bright Places

kritika objavljena na XXZ
2020.
režija: Brett Haley
scenario: Jennifer Niven, Liz Hannah (prema romanu Jennifer Niven)
uloge: Elle Fanning, Justice Smith, Alexandra Shipp, Luke Wilson, Kelli O'Hara, Lamar Johnson, Virginia Gardner, Felix Mallard, Keegan-Michael Key

Iako se na prvi pogled čini kao standardna tinejdžerska "plakalica" i ekranizacija "young adult" romana, u All the Bright Places ima dosta više iskrenih emocija i uvida vešto upakovanih u klišee žanra omladinske romantične drame. Brett Haley je ranije u svojoj karijeri vešto radio slične stvari, doduše u drugačijoj postavci: bavio se ili starenjem (I'll See You in My Dreams, The Hero), ili međugeneracijskim odnosima (Hearts Beat Loud). Sada, međutim, svoju poetiku i emocionalnu inteligenciju pokazuje u drugačijim okvirima.

I Violet (Fanning) i Finch (Smith) imaju svoje demone. Nju je saobraćajna nesreća u kojoj je poginula njena sestra ostavila paralizovanu u emocionalnom i socijalnom smislu - boji se automobila, vožnje, druženja. On ima status školskog "frika" zbog svojih emocionalnih ispada koji su, pak, posledica trauma iz detinjstva. Njihov "meet cute" momenat je zapravo onaj u kome je on spasava da ne skoči s mosta. Dok on misli da joj je spasio život, čini se da ona nije baš svesna šta je pokušala.
Sledeća etapa njihovog odnosa je propelirana školskim zadatkom iz geografije: učenici u parovima moraju obići mesta koja im znače u državi, te opisati prirodu znamenitosti i objasniti zašto im znače na ličnom nivou. Kako je, međutim, reč o Indijani koja važi za prilično dosadnu američku državu i uglavnom ravan klaster rezidencijalnih, industrijskih i poljoprivrednih zona, lični faktor tu postaje presudan. Za Violet je to dodatni problem jer, osim što je muče njene fobije, ona je i relativno recentna došljakinja koja niti zna puno o mestu u koje je došla, niti je naročito zanima.

Tako upareni omladinci kreću na svoj zadatak rvući se svako sa svojim demonima, ali i demonima onog drugog. Usput se, očekivano, javljaju romantične iskrice. Suština stvari i ono po čemu i izvorni roman i film istupaju iz mora žanrovski sličnih je dubinski uvid da mi kao vrsta sebe u životu održavamo "popravljajući" nekog drugog. Drugi par rukava je, i to sasvim u skladu sa obrascima "young adult" literature, je, pak, to da ni to ne može trajati večno i da su tinejdžerski demoni, ma koliko odraslima delovali trivijalno, ipak suviše otporni da bi se tek tako zatomili, a i suviše volatilni, pa mogu eksplodirati sa nesagledivim posledicama.

Scenario filma je solidan, iako se previše oslanja na verbalnu komponentu, odnosno na replike, ali mlada i versatilna nada američke dramaturgije Liz Hannah (The Post, Long Shot) radi šta je u njenoj moći da oživi dvoje glavnih likova čije je poreklo prilično "papirnato". Mnogo manje je uspešna kod sporednih, odnosno epizodnih likova koji su svedeni na funkcije i par karakteristika (njeni roditelji, njegova sestra) ili je reč o klišeima (profesor, direktor škole i školski drugovi, a među njima i jedan očiti negativac).

Opet, nema inflacije sentimentalnosti koju možemo očekivati od tipa izvornog romana, za šta možemo zahvaliti Haleyu kao reditelju. To ne znači da nema emocija, a Haley audio-vizuelne elemente poput muzike Keegana DeWitta i fotografije Roba Givensa koja se topi u bojama kasnog proleća i ranog leta sjajno slaže u film koji se ne boji zalaska u mračnije vode. Ono čega fali u poređenju sa Haleyevim ranijim radovima je rad sa glumcima: dok Justice Smith uspeva da kanališe energiju pesnika i filozofa koji se pravi da je baraba i pobunjenik sa ili bez razloga, Elle Fanning prečesto zalazi u neprijatno pojačane emocionalne registre, što je uostalom i njen manir. Mlada glumica igra u dosta filmova gotovo serijski i po pravilu u određenom tipu uloge, pa ju nije uvek lako prenuti. Ali i pored toga, Brett Haley je uspeo da se sa All the Bright Places probije do vrha "young adult" kinematografije.

14.6.20

A Film a Week - Driveways

previously published on Asian Movie Pulse
Sometimes, a film manages to be big by actually being small and quiet. Concentrated in a small circle of family and neighbours and centred around the mundane task of cleaning a dead relative's home and refurbishing it for sale, Andrew Ahn's sophomore feature "Driveways" speaks volumes about life, death, growing up and the contemporary America. The film premiered at last year's edition of Berlinale before going on a predominantly American festival tour. Since last month, it is available on VOD.

Kathy (Hong Chau, a prolific TV actress who was also glimpsed in Alexandre Payne's "Downsizing" and Paul Thomas Anderson's "Inherent Vice" on the big screen) is a single mother of Cody (Lucas Jaye in a breakthrough role) and two of them arrive to an unnamed upsate New York town to clear out the house of her late sister Kelly. The sisters were estranged for a great part of their lives, Kelly is a decade or so older, and Kathy is simply the only living relative who can inherit the house. The trouble is, however, that Kelly was a bit of a hoarder, which makes the house uninhabitable for the time being.

Cody is an introverted, sensitive 8-year old boy who might or might not be gay and who basically has no friends and feels no urge to have them. Until one day, when he meets the next-door neighbour, a Korean War veteran Dell (the legendary Brian Dennehy) and the two forge an unlikely friendship. Dell is a widower and also a bit of a loner for whom a bingo night at the local VFW is a synonym for fun socializing. For the two of them, one summer that might "change everything" is an opportunity to learn a thing or two about life.

Death looms over the characters of "Driveways". For Cathy, it is something that she has to deal with, like everything else in her life is more or less something to be dealt with and the time for her to re-evaluate her own life is scarce. For Cody, it is his first encounter with such a thing and his feelings about it are diffuse since he never knew his aunt who was a bit of the mystery for everyone around her. For Dell, however, death is something that exists both in his recent and more distant and more traumatic past, but also something he has to prepare for in the future, so that actually has his never-ending present with microwaved TV-dinners and trips down the memory lane to live in.

On the other hand, it is strange how the characters are so lively. Kathy is a combination of a wear that the daily grind leaves on her and protective maternal instincts. Cody is not just a crystal prism that reflects the light from others, but a smart boy who wants to find his own way in life, while Dell is the embodiment of the common decency that seems forgotten nowadays. For that purpose, the late Brian Dennehy had to play against his usual screen type (consisting of usually memorable villains) in his last role and to get closer to the work he did on stage.

But it is not just them: an estate agent proves to be a proper friend, the Mexican kids from the neighbourhood are nice and friendly and a casually racist woman (Christine Ebersole, a priceless scene-stealer) who also lives nearby and her two wrestling-obsessed kids are quite the characters. Through them and their stories, marvellously detailed in Hannah Bos' and Paul Thureen's script, rather than through the action to speak of, Ahn paints the picture of the contemporary Americana.

Coming of age and learning about life is the standard for Ahn's poetics, as the Korean-American director had already demonstrated in his feature debut "Spa Night" (2016) in which his protagonist examines his sexuality when he enters the inner world of a gay sauna he works at. Ahn's gentleness in the directorial approach is even more highlighted in "Driveways". The camerawork by Kim Ki-jin is evocative, Jay Wadley's piano score suits the film well and the meditative pace thanks to Katie Mcquerrey's editing really works. Ahn stays in control over the technical aspects of the film and directs the actors to perfection, making "Driveways" a brilliant, life-like little indie.

12.6.20

Official Secrets

kritika objavljena na XXZ

2019.
režija: Gavin Hood
scenario: Gavin Hood, Gregory Bernstein, Sara Bernstein (prema knjizi Marcie i Thomasa Mitchella)
uloge: Keira Knightley, Matt Smith, Matthew Goode, Rhys Ifans, Adam Bakri, Ralph Fiennes, Conleth Hill, Jeremy Northam, Indira Varma, Monica Dolan

Official Secrets Act je pravni akt u sistemu Velike Britanije koji predviđa da se za odavanje državnih tajni sudi za veleizdaju. Takav kakav je, odlično služi kao strašilo kojim se ućutkuje državne službenike posebno u obaveštajnom sektoru i novinare i izdavače koji bi eventualno nešto objavili. Tim aktom se mahalo u slučaju uposlenice Vladinog Štaba za Komunikacije (GCHQ) Katherine Gun koja je u javnost pustila i obelodanila da je američka bezbednosna agencija NSA vršila pritisak na službe savezničkih zemalja u smeru ucenjivanja vlada i službenika zemalja koje su tada zauzimale rotirajuće pozicije u Savetu Bezbednosti Ujedinjenih Nacija kako bi prošla rezolucija koja bi omogućila intervenciju u Iraku.

Katherine Gun (Knightley) upoznajemo na saslušanju pri tužilaštvu u smislu podizanja optužnice i taj okvir procesnog trilera služi da nas uvede u priču o njoj i njenom činu kršenja pravila službe uz etičku motivaciju. U trenutku izbijanja afere, ona je bila obična službenica štaba zaposlena pre svega na prevodilačkim zadacima kao osoba koja tečno govori nekoliko svetskih jezika poput kineskog i japanskog. Udata je za Yasara (Bakri), kurdskog imigranta i njih dvoje žive sasvim normalnim gradskim životom, oličenim u klasičnim scenama kod kuće gde se ona svađa sa televizorom sa kojeg govori Toni Blair, a on joj objašnjava da je čovek sa televizije ne čuje.

Jasno nam je, dakle, da se ona ne slaže sa zvaničnom pro-ratnom politikom svoje Vlade, ali je memorandum dobijen od NSA gurne preko ruba, toliko da potraži pomoć svoje prijateljice u anti-ratnim krugovima kako bi ga pustila u štampu. Memorandum će doći do redakcije Observera i posle kraćeg vaganja će biti objavljen. Kako iz Štaba znaju da je memorandum potekao od njih, počinju da ispituju svoje zaposlenike i Katherine se javlja da preuzme odgovornost, zbog čega dospeva pod suspenziju i u pritvor.

Pritisci na nju se uvećavaju, moneta za potkusurivanje je i njen muž kojem se preti deportacijom, naravno posve ilegalnom, i jedini koji je može spasiti je advokat Ben Emmerson (Fienes) koji možda nastupa aristokratski i pragmatično, ali zapravo veruje u etičnost njenog postupka. On sa svoje strane trpi političke pritiske od svog prijatelja (Northam), čoveka na visokoj političkoj poziciji koji ga uverava da su svi rešeni da od Katherine naprave primer koji će odvratiti druge od sličnih istupa. Međutim, pretnja suđenjem je opasna i za onoga koji preti: u tom slučaju će i neke druge zvanične tajne biti objavljene.

Kolika je svinjarija rat u Iraku ispao - znamo: intervencija "koalicije voljnih" je izvršena bez odobrenja SB UN-a, upotrebljena je mentalna i pravna gimnastika. Diktator sekularnog tipa je svrgnut, a demokratija nikad nije profunkcionisala, izbio je građanski i sektaški rat među pripadnicima mnogih frakcija, isti se kasnije prelio u Siriju, a pretnja globalnog sukoba još uvek traje. Najvažnije od svega, diktator u svakom slučaju nije ništa petljao sa islamističkim teroristima koji su bili i njegovi politički protivnici, niti je za vojnu intervenciju držao zvanični razlog: teorija da Irak (još uvek) poseduje biološko i hemijsko oružje, iako ga je imao kada je bio saveznik Zapada u borbi protiv Islamske revolucije u Iranu. Ono što je u filmu, međutim, zanimljivije je daljnja politizacija i sekuritatizacija svakodnevnog života, te daljnji i daljnji napori demokratskih država da se iz što većeg dela procesa odlučivanja isključi javnost.

Bivši glumac Gavin Hood koji se u poslednje vreme uglavnom bavi režijom je tip autora kojem politički trileri centrirani oko etičke odogovornosti, a i moralke generalno, dobro stoje. Primeri za to su njegov prethodni film Eye in the Sky koji se kroz mehanizam vojno-političkog trilera bavi moralnim dilemama vezanim za upotrebu napada dronovima u savremenom asimetričnom ratovanju, ali i film koji ga je najviše proslavio, Tsotsi, koji je i nagrađen Oscarom za film na stranom jeziku i koji je pomerio granice južnoafričke kinematografije.

U poređenju sa ta dva, Official Secrets je prilično konvencionalan film sa etiketom "po istinitim događajima". Njegovo poreklo je ne-fikcijska knjiga, izlaganje pregledno, ali linearno i uvek iz jednog ugla. Likovi nisu razvijeni na način da ih možemo i želimo zamisliti van konteksta filma i događaja koje on portretira, poente su ispravne, ali viđene. Ni na jednom planu, Official Secrets ne pomera kinematografske ili pripovedačke granice, ali je zato sasvim pristojan podsetnik na jedno ne tako davno prošlo vreme u kojima su mehanizmi sile preuzeli kontrolu nad transparentnošću i javnim interesom.

Čak ni glumci ne uspevaju da zablistaju. Većina ih ima nedovoljno scena i materijala da bi se likovi profilirali više od klastera dve-tri osobine i svoje funkcije u filmu i u društvu. Čak je i veliki Ralph Fiennes pouzdan i solidan, ali ne i impozantan. Izuzetak je, međutim, Keira Knightley u glavnoj ulozi. Ona inače ne važi za glumicu vrhunskog dometa, ali ovde istupa i zbog toga što joj je lik profiliraniji od ostalih, ali i zbog nekakve običnosti, pa i bezličnosti kojom glumica zrači, pa tako i lik postaje platno na koje možemo projektovati gledalačke ideje o hrabrim i etičnim zviždačima. Official Secrets tako dobacuje do nivoa solidnog, a kontekst koji se nagomilao od perioda koji film protretira do perioda njegovog snimanaja i gledanja ga čini bitnijim za gledanje od njegovih filmskih kvaliteta.

7.6.20

A Film a Week - End of the Century / Fin de siglo

It is close to phenomenal how something so structured that, at times, it seems almost rigid, can be so faithful to what we see as the real life. In its core, Lucio Castro's debut feature End of the Century, is a triptych of snapshots of different timelines inhabited by two of the character. Two of the timelines are real, and one is pure fantasy.

First we meet Ocho (Juan Barberini) in the present day (yet, pre-corona, since the film's release year is 2019) Barcelona. He is a tourist, but rather a reluctant one: he spends his days walking aimlessly, eating alone and drinking beer in his Airbnb apartment. He botches his first attempt at a meet-cute moment with another guy at the beach, but, when he seas him from the balcony, he invites him to his place. The man, about Ocho's age, is Javi (Ramon Pujol) and he is a bit less eager to engage in a relationship or at least a quick hook-up, which eventually happens... There is a reason for that: Javi is married and he and his husband have a rule that they never risk the surge of emotions by sleeping with the same man twice.

Ocho and Javi try to remain friends, but the truth is that this was not their first encounter. They had already met 20 years before, when Ocho was a fresh-of-the-boat Argentinian student and Javi was the boyfriend of the former's landlord-friend Sonia (Mia Maestro). Until the end, Castro combines the long stretches of memories from the past times and the conversations from the nowadays. The fantasy part of the film is located at the very end, but it tries to cover the whole two decades of an alternative timeline, in which the two protagonists ended up as a couple, through one significant moment.

The pretext of the film suggests it is a gay version of Richard Linklater's Before trilogy compressed into a single, not even very long film, but Castro does something completely new here. Sure, there is some "touristic" value like in Linklater's films, but it is hardly the focus here. On the contrary, the streets of Barcelona in both of the timelines are usually devoid of the other people's presence, and the locations are not being shot in the way that highlights them. The focus is on the characters and the time and space between them.

End of the Century is a film about the passing of time more than it is about anything else. However, Castro does not employ the ordinary gimmicks like CGI (de-)ageing of the characters or make-up to create an impression that two decades have passed. Both of the actors play the same characters in both timelines that are signalled by the details casually spoken through the dialogue, stuff like AIDS still being THE thing and the Millennium Bug panic in one timeline and Airbnb in the other. Through the dialogue we also get some of the character points, like Ocho dropping his business administration studies to dedicate himself to writing poetry and Javi being a young and aspiring filmmaker before he ends up as a director of kids' shows on television.

The ageing happens on the inside and both of the actors are more than capable to channel it, while remaining faithful to their characters, their temperamental differences and shifts in their (couple) dynamics. In that part, they also get a significant help from Castro's screenplay, since the filmmaker quite realistically envisions them as the type of men who seem more mature than the average in their 20s, but also quite youthful in their 40s.

The rules of the game called life change over time and Castro manages to tell a highly original story about that. Formally rigorous and carefully thought of, End of the Century is a smart and sure-handed feature debut by the director who managed to keep the soul of his previous works in shorts.

5.6.20

The Jesus Rolls

kritika objavljena na XXZ

2019.
scenario i režija: John Turturro (prema romanu i filmu Going Places Bertranda Bilera i filmu The Big Lebowski Ethana i Joela Coena)
uloge: John Turturro, Bobby Cannavale, Audrey Tautou, Susan Sarandon, Pete Davidson, Jon Hamm, Christopher Walken, Tim Blake Nelson, Sonia Braga, Gloria Reuben, Michael Badalucco

Iako se na prvi pogled čini da su "remake, spin-off, sequel, prequel" varijante siguran pogodak u svetu koji se nalazi u permanentnoj krizi ideja jer u startu imaju kakvu-takvu fan-bazu (a fanovi su ključni za biznis), taj utisak je dosta često varljiv, a cela avantura "kačenja" na nečiji tuđi film rizična u umetničkom i poslovnom smislu. Problemi nisu samo duplirani kada se neki film otvoreno kači na sva druga; često su višestruko uvećani. John Turturro, glumac po struci koji se relativno uspešno oprobao i kao reditelj, pokušao je nešto vrlo hrabro: da snimi film koji će biti "spin-off" jednog (The Big Lebowski braće Coen), a "remake" drugog (Going Places Bertranda Bilera) i hrabro promašio jer The Jesus Rolls, film koji u centar stavlja Turturrov lik Jesusa Quintane iz Lebowskog i ubacuje ga u nihilističku odiseju Bilerovog filma, ne funkcioniše ni kao jedno, ni kao drugo. Rezultat je jednako razočaravajući i za fanove i za kritiku.

Od filma braće Coen zapravo imamo jedino lik arogantnog kuglaša Jesusa koji tamo figurira kao nemezis glavnom liku, ali sve što o njemu znamo su raštrkane vinjete i urbane legende: te njegovo lizanje kugle, te njegov stav, te gotovo legendarna istorija seksualnog prestupništva. Sve od toga će Turturro bez nekog reda reciklirati, često i više puta, u svom filmu. Ništa od toga, međutim, ne deluje ni najmanje organski, pa Jesus postaje i ostaje kolekcija klišea i tikova, verbalnih i fizičkih, suviše čudna da bi opstala u bilo kom svetu, realnom ili izmišljenom, pa čak i da bi se nazvala osobom.

Druga elementarna sličnost sa filmom braće Coen, ali i jedina poveznica Lebowskog sa Going Places, je uglavnom epizodična struktura u kojoj se vinjete smenjuju naizgled bez neke naročite logike. Namena te strukture je, međutim, drugačija u ta dva filma. Kod braće Coen ideja vodilja je pohvala dokolici zamotana u pseudo-noir i komediju zabune, te načičkanu brojnim referencama i insinuacijama na hollywoodske tračeve. Kod Bilera, međutim, ona služi da istakne nihilizam (isti onaj sa kojim se Coenovi sprdaju kroz likove nemačkih avangardnih umetnika predvođenih Philipom Seymourom Hoffmanom), a sve u svrhu provokacije učmalosti francuske (a i globalne) buržoazije u periodu s početka 70-ih godina prošlog stoleća.

Problem je tu višestruk. Prvo, sam film Going Places, kao i njemu izvorni roman, ima status kontroverzog dela ne samo zbog nihilizma, nego i zbog mizoginije i upitne originalnosti "šlepanja" na tematiku i poetiku Novog Talasa. Ipak, u to vreme je Bilerova provokacija uspela jer su tektonske promene s kraja 60-ih još bile sveže u memoriji, a novotalasni autori su najavljivali i propagirali još i ranije, pa se može reći da je kao pisac i filmski autor Biler čak i podigao uloge. U međuvremenu su se dogodile 80-te i liberalizam do granica nihilizma je institucionalizovan toliko da šupačko ponašanje, ako već i nije bilo ohrabrivano, ni u kojem slučaju više nije bilo šokantno.

Takođe, Bilerovi likovi su bili mladi i besciljni, a prvi od tih epiteta ne može stajati u slučaju Turturrovog filma, što implicira da i besiljnost ima druge konotacije - to više nije ni izbliza prihvatljivo ponašanje, već je slika i prilika sociopatije. Pojednostavljeno rečeno, Jesus i njegov drug Petey (Cannavale) su izuzetno antipatične drkadžije bez ikakvih ljudskih kvaliteta ili makar mudrosti ili lukavosti, pa čak i najdobronamernijeg gledaoca nerviraju do krajnjih granica. Sa njima ekran najčešće deli i Audrey Tautou koja preglumljuje u ulozi hiper-seksualizirane frizerke Marie (njen francuski akcenat deluje lažno bez ikakvog smislenog razloga), ali ni ta njihova ad hoc zajednica ne funkcioniše na filmu.

Ostali epizodni likovi više služe da bi kroz film prodefilovali neki poznati glumci i u svojim ulogama podglumljivali ili preglumljivali u nadi da će njihov angažman išta značiti. Istini za volju, u nekoliko pasaža film živne, bilo da je tu reč o glumačkim zaslugama (Susan Sarandon kao melanholična bivša zatvorenica je izuzetna), bilo da se Turturro nađe na dovoljno poznatom terenu i to uspe da iskoristi, kao ona montažna sekvenca kuglanja. Još jedan od retkih rediteljskih štoseva koji mu uspevaju su kadrovi iz vozila u pokretu gde kamera u prvom licu dodaje na utisku dinamike i slobode.

Zanimljivo je i to da je Turturro i ovde stabilniji kao reditelj nego kao glumac, ali njegov osećaj za poetiku od nezavisno-američke do čistokrvne evropske ovde nije urodio plodom jer se čini da na prvom mestu kao scenarista nije odradio dobar posao u smislu stapanja različitih uticaja u jednu konzistentnu celinu makar sa elementarnom idejom iza svega toga. Šteta je da su ideje sa potencijalom protraćene toliko da The Jesus Rolls deluje kao totalni bućkuriš.

2.6.20

Capone

kritika objavljena na XXZ

2020.
scenario i režija: Josh Trank
uloge: Tom Hardy, Linda Cardellini, Matt Dillon, Katherine Narducci, Noel Fischer, Kyle MacLachlan, Gino Cafarelli, Mason Guccione

Jedna je stvar biti Al Capone na vrhuncu moći kada je kraljevao čikaškim podzemljem u doba prohibicije ili nešto posle, sve do hapšenja zbog utaje poreza. Sasvim je druga, međutim, biti Al Capone posle izlaska iz zatvora i moždanog udara, dementan, u uznapredovaloj fazi sifilisa, umirući. Prvog su utelovili brojni glumci, od Roda Steigera do Roberta De Nira, a "by proxy" i Boris Karloff i Al Pacino u originalu i De Palminoj "remake" verziji filma Scarface. "Čast" da odigra drugog pripala je Tomu Hardyju u hrabrom, ali izuzetno problematičnom biografskom filmu u režiji Josha Tranka.

Vreme je posleratno i slavni gangster je tek tužna kesa i bleda senka svoje nekadašnje moći. Mesto radnje je Florida, gde se Capone nakon izlaska iz zatvora skrasio, ali situacija je daleko od idealne penzije. Na stranu bolest zbog koje on ne može da kontroliše ni bešiku, ni creva, a kamo li kriminalnu imperiju, demencija, paranoja, košmari, serijski moždani udari, nego su i finansijska sredstva pri kraju, kao i strpljenje ljudi iz njegovog okruženja: žene (Cardellini), kćeri (Narducci), prijatelja (Cafarelli), pa i doktora (MacLachlan). Povrh toga, Al Capone, u krugu najbližih zvani Fonz (prema svom krštenom imenu Alphonse), ne može da se seti gde je zakopao deset miliona dolara koju godinu ranije.

Ono što je Josh Trank zamislio kao beskompromisnu varijantu Scorseseove elegije o mafijaškoj starosti koju je potonji izveo u The Irishman, vrlo brzo se pretvara u orgiju gadosti i psihoze u podignutom tempu i nepredvidljivom ritmu. To samo po sebi ne bi bilo problematično kada bi se tu dalo naći išta smisla, ne nužno u formi nekakve poruke (nju ima, otrcanu "zločin se ne isplati"), ali ona je uglavnom sama sebi cilj. Drugi problem sa takvim košmarnim filmovima je održati taj sprinterski tempo, smestiti likove u neki kostur od priče, izbeći ponavljanja i očuđenje samog sebe radi. Trank unekoliko uspeva u tome, sekući košmarnu realnost sa još košmarnijim košmarima ili sa momentima relaksacije koji i sami ubrzo postaju košmarni, od odlaska na pecanje, pa do kućne projekcije The Wizard of Oz.

Prvi problem je što sve to uglavnom ne konvergira ničemu, pre svega što osnovni elementi zapleta, poput klasičnog motiva zakopanog blaga, nikada ne zažive. Drugi je to što u principu ne zažive ni sporedni likovi, ni kao stvarne ososbe od krvi i mesa, ni kao projekcije iz Caponeove glave (recimo protraćeni Matt Dillon kao njegov prijatelj). Konačni rezultat ponajpre deluje kao protraćena prilika za impozantno lucidni kratki film koji je prostom inflacijom svega naduvan na dugometražni format.

U principu sve svaljuje na pleća Toma Hardyja koja su u teoriji dovoljno snažna da to iznesu, čemu smo mogli svedočiti, primera radi, u Refnovom Bronsonu ili u "monodrami" Locke, ali je rezultat dosta više na tragu još jednog bizarnog gangsterskog "biopica" Legend gde Hardy igra dvostruku ulogu britanskih blizanaca Kray i preglumljuje bez ikakve kontrole. Ne pomaže niti to što Hardy rado nosi šminku ili čak potpunu masku (što je ovde slučaj), ni to što može da izvodi svašta s glasom. Hardy je svakako tip glumca sa integritetom koji ima jake i najčešće ispravne instinkte, ali njemu takođe treba reditelj koji ga, kada treba, može zauzdati.

Josh Trank to nije. I on je isto čovek od ideje, o tome svedoči uspeh njegovog prvenca, SF-a Chronicle (2012), ali teško da je reditelj na kojeg se može računati, što je demonstrirao već svojim narednim filmom, "rebootom" Fantastic Four (2015). Što se tiče filma Capone, ideja je originalna i na mestu je, ali je razrada problematična i nedosledna. Jednom kada se raščlani, ispada da obilati citati nisu samo citati (a njih ima, od De Palminog Scarfacea, preko Coppolinog The Godfather, do Scorseseovog Shutter Island i Citizen Kane Orsona Wellesa), nego da su derivirani do te mere da reditelju služe kao svojevrsne "štake" i da zamaskiraju šta je tačno hteo da postigne. Sve u svemu, šteta...